Lech Wałęsa życiorys

Życiorys i biografia Lecha Wałęsy

Lech Wałęsa urodził się 29 września 1943 r. w Popowie, wiosce w województwie kujawsko-pomorskim. Polski polityk, czołowy działacz związkowy i opozycjonista w czasie PRLu. Uczestniczył w zakładaniu i był pierwszym przewodniczącym ogólnopolskiego związku zawodowego NSZZ „Solidarność”. Jest pierwszym Polakiem, który zdobył pokojową Nagrodę Nobla. 

Dzieciństwo i młodość

Syn Bolesława Wałęsy, rolnika i cieśli oraz Feliksy Kamieńskiej. Miał trójkę rodzeństwa oraz trójkę przyrodnich braci (jego matka ponownie wyszła za mąż po śmierci Bolesława za jego młodszego brata). Lech Wałęsa ukończył ZSZ w Lipnie w 1961 r. ze średnimi wynikami. Od razu po ukończeniu szkoły podjął pracę konserwatora urządzeń mechanicznych w jednym z państwowych ośrodków maszynowych. W tym czasie odbył również służbę wojskową i ukończył szkołę Podoficerów i Młodszych Specjalistów Wojsk Łączności w Świeciu – zdobył stopień kaprala. Od 1967 r. pracował w Stoczni Gdańskiej im. Lenina jako elektryk okrętowy. Od strajków w grudniu 1970 r. był aktywnym ich uczestnikiem i współorganizatorem.

Dopuszczono go do rozmów z sekretarzem KC PZPR Edwardem Gierkiem, kiedy został członkiem rady oddziałowej związku zawodowego. Ostatecznie z pracy zwolniono go w 1976 r., później pracował jeszcze w Gdańskich Zakładach Mechanizacji Budownictwa ZREMB i Zakładzie Robót Elektrycznych Elektromontaż. Cały czas mocno zaangażowany był w działalność związków zawodowych, podjął też współpracę z Komitetem Samoobrony Społecznej KOR. 

Powstanie „Solidarności”

Aktywnie uczestniczył w strajkach w stoczni w sierpniu 1980 r. Razem z Jerzym Borowczakiem, Bogdanem Felskim i Ludwikiem Prądzyńskim, mimo swojego zwolnienia, współorganizował protesty, przemawiał do dyrekcji i stał na czele strajku. Protesty zakończyły się, kiedy najważniejsze postulaty strajkujących zostały spełnione, były to: podwyżki, przywrócenie zwolnionych pracowników, upamiętnienie ofiar grudnia 1970. W momencie zakończenia protestu, Lech Wałęsa jako przedstawiciel komitetu strajkowego (po rozmowach z ludźmi strajkującymi w innych zakładach) podjął decyzję o rozpoczęciu strajku solidarnościowego i wybrano go przewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. 17 sierpnia komitet opracował 21 postulatów, z których głównym było utworzenie niezależnych od partii i pracodawcy związków zawodowych. Zawisły one nad bramą stoczni. Ostatecznie, w związku z ogromnym zasięgiem strajków (odbywały się one na terenie całego kraju), władza ugięła się i zdecydowała spełnić postulaty robotników.

31 sierpnia 1980 r. Lech Wałęsa (wtedy MKS reprezentował już ponad 700 zakładów) i wicepremier Mieczysław Jagielski podpisali porozumienie sierpniowe. 

Już 17 września powstała Krajowa Komisja Porozumiewawcza, której Lech Wałęsa został przewodniczącym. Komisja koordynowała działalność regionalnych i zakładowych związków, w tym powstanie NSZZ „Solidarność” (ostatecznie zarejestrowano ją 10 listopada 1980 r.). Lecha Wałęsę przywrócono również do pracy z stoczni. 

Już w 1981 r. Lech Wałęsa stanął na czele zarządu Regionu Gdańskiego, a później całego związku NSZZ „Solidarność”. W przeciągu roku związek rozrósł się i liczył około 10 mln członków. 

Wybuch stanu wojennego

Kiedy 13 grudnia 1981 r. gen Jaruzelski poinformował o ogłoszeniu stanu wojennego ,,Solidarność” została zdelegalizowana. Wałęsa otrzymał nakaz stawienia się w Warszawie, został internowany i umieszczony w ośrodkach pilnowanych przez SB. Gen. Kiszczak prowadził rozmowy z Wałęsą. Ostatecznie na skutek jego decyzji Wałęsę zwolniono 14 listopada 1982 r., cały czas był jednak śledzony i kontrolowany. 

Zdelegalizowana „Solidarność” przeniosła się do podziemia, gdzie cały czas broniła się przed rozpadem. Powstała Tymczasowa Komisja Koordynacyjna. 

Nobel dla Wałęsy

Komitet Noblowski 5 października 1983 r. upublicznił wyniki swoich obrad. Pokojowa Nagroda Nobla została przyznana Lechowi Wałęsie. Władze zablokowały wyjazd Wałęsy do Oslo i ostatecznie nagrodę w jego imieniu odebrała żona i syn. 

Obrady Okrągłego Stołu i czerwcowe wybory parlamentarne

W 1987 r. Lech Wałęsa przewodniczył Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”. W 1988 r. w stoczni odbył się kolejny strajk, tym razem zakończony ugodą i rozpoczęciem obrad Okrągłego Stołu. Rozmowom przewodniczył Komitet Obywatelski założony przez Lecha Wałęsę, rozpoczęły się one 6 lutego 1989 r., trwały do 5 kwietnia 1989 r.

To obrady doprowadziły do zmiany Konstytucji i pierwszych częściowo wolnych wyborów parlamentarnych. Władza zagwarantowała PZPR i jej satelitom 65% mandatów w Sejmie, pozostałe 35% do rozdysponowania były w czasie wyborów. Komitet Obywatelski zdecydowanie zwyciężył w wyborach, w ten sposób Polska stała się pierwszym krajem bloku wschodniego, którego obywatele mieli wpływ na decyzję rządu. 

KO razem ze Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym i Stronnictwem Demokratycznym stworzył koalicję. Na premiera wybrano Tadeusza Mazowieckiego. 

Czas prezydentury

Lech Wałęsa wystartował w wyborach prezydenckich w 1990 r. – wygrał je w drugiej turze. 

Celem jego pierwszej zagranicznej podróży był Watykan i Włochy, później spotykał się z prezydentem Czechosłowacji, premierem Węgier, odwiedził USA. W 1991 r. odwiedził (jako pierwszy Polski prezydent) Izrael. 

Przyczynił się do rozwiązania rządu Jana Olszewskiego i uchwalenia wotum nieufności dla rządu Hanny Suchockiej. 

Był prezydentem jedną kadencję, w kolejnych wyborach (1995 r.) przegrał w drugiej turze z Aleksandrem Kwaśniewskim.

Aktywność polityczna po 1995 r.

Już 2 lata po zakończonej prezydenturze utworzył nową partię: Chrześcijańska Demokracja III Rzeczypospolitej Polskiej. W wyborach parlamentarnych partia wystartowała z list Akcji Wyborczej „Solidarność”.

Lech Wałęsa chciał powrócić na stanowiska prezydenta, jednak w 2000 r. znowu przegrał wybory. To przyczyniło się do podjęcia decyzji o emeryturze, zrezygnował też z przewodniczenia partii ChDRP. W 2005 r. podjął decyzję o wystąpieniu z „Solidarności”, był to jego sprzeciw wobec polityki jej przewodniczącego Janusza Śniadka. Ostatecznie został członkiem związku, ale zawieszonym w prawach. 

Lech Wałęsa w 2005 r. rozpoczął swój spór z Radiem Maryja. Oskarżał rozgłośnię między innymi o ksenofobię. Jego mocne słowa zostały sprowokowane przez pracowników rozgłośni, który na antenie twierdzili, że współpracował on z Służbą Bezpieczeństwa i posługiwał się pseudonimem Bolek. 

W 2016 r. poparł oficjalnie działalność polityczną Platformy Obywatelskiej. W 2018 r. zdecydował się na przywrócenie do życia Komitetu Obywatelskiego. 

Nagrody i odznaczenia

Wyróżniono go tytułem doktora honoris causa na ponad 30 uniwersytetach na całym świecie. Zdobył liczne ordery i odznaczenia, między innymi wenezuelskie, brytyjskie, francuskie, amerykańskie, węgierskie, fińskie, portugalskie, tureckie i brazylijskie. Uhonorowała go również Królowa Elżbieta II – otrzymał godność Honorowego Członka Orderu Łaźni. 

Magazyn „Time” przyznał mu tytuł roku 1981 (jako pierwszemu Polakowi). Laureat wielu polskich wyróżnień dla osób zasłużonych i honorowych obywatelstw wielu polskich miast i gmin. 

W 2004 r. w Gdańsku jego imieniem nazwano port lotniczy. Jego postać pojawia się często w pop kulturze – uwieczniono go chociażby w teledysku Michaela Jacksona, a także zespołu The Scorpions. W 2013 r. do kin trafił film oparty na jego życiorysie, wyreżyserowany przez Andrzeja Wajdę – Wałęsa. Człowiek z nadziei. 

Życie prywatne

Od 1969 r. żonaty z Danutą Gołoś. Mają ośmioro dzieci. Przeszedł operację serca, wszczepiono mu rozrusznik-defibrylator i stent. 

Lech Wałęsa jest autorem kilku autobiograficznych książek. Jest aktywny na Facebooku i Twitterze.