Teodor Axentowicz życiorys

Życiorys i biografia Teodora Axentowicza

Teodor Axentowicz (herb Gryf) przyszedł na świat 13 maja 1859 r. w Braszowie (Rumunia), zmarł 26 stycznia 1938 r. w Krakowie. Malarz, rysownik i grafik. Miał ormiańskie korzenie. Przedstawiciel młodopolskiego malarstwa.

W swojej twórczości inspirował się folklorem. 

Dzieciństwo i młodość 

Przyszedł na świat w rodzinie Deodata i Agnieszki. Jego matka miała węgierskie korzenie. Ojciec pracował jako urzędnik sądowy. Teodor był najstarszym dzieckiem w rodzinie, później na świat przyszła jego siostra Helena. Teodor jako dziecko mieszkał we Lwowie. 

Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, którą ukończył w 1882 r. Kształcił się w pracowniach G. Hackla, S. Wagnera i G. Benczura. Uczył się również w Paryżu, gdzie jego mistrzem był E. A. Carolus-Duran.  

Życie zawodowe

W młodości utrzymywał się z pracy ilustratora w prasie. Kopiował również znane obrazy, które następnie sprzedawał. Pracował za granicą, w tym w Londynie i Rzymie. Najwięcej podróży odbył w latach 1890-1899. 

W Paryżu tworzył głównie portrety polskiej arystokracji i elit, w tym między innymi wizerunek Władysława Czartoryskiego, czy Wiktora Osławskiego. 

W czasie jednej ze swoich podróży do Anglii poznał swoją przyszłą żonę Izę z Giełgudów. Iza była aktorką. 

Od 1895 r. wykładał w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. Wtedy też zdecydował się zamieszkać w Krakowie na stałe. Był nauczycielem przez prawie 40 lat. Od 1910 r. sprawował funkcję rektora ASP w Krakowie, jako pierwszy w historii akademii rektor powołany w wyborach. 

W latach 90. postanowił założyć własną szkołę malarstwa. Zdecydował, że będzie ona przeznaczona dla kobiet. 

Wraz z wieloma znakomitymi artystami działał w Towarzystwie Artystów Polskich Sztuka. Ugrupowanie istniało w latach 1897- 1950. Zakładało go 10 artystów, w tym Axentowicz, Wyspiański, Tetmajer. 

Twórczość 

Teodor Axentowicz razem z Wojciechem Kossakiem i Janem Styką w 1894 r. pracował nad Panoramą Racławicką. 

Swoją twórczość prezentował na wystawach na całym świecie. Jego najsłynniejsze prace to portrety oraz sceny rodzajowe. 

Do jego najbardziej znany prac zalicza się Poselstwo polskie u Henryka Walezego, nad którym pracował przez dwa lata. Teodor Axentowicz malował również sceny rodzajowe przedstawiające Ormian, w tym Ormianie w Polsce. Obrazował również ludowość i obyczaje Hucułów. Zdobył uznanie jako portrecista (głównie kobiet) i malarz scen rodzajowych oraz historycznych. Pracował w wielu technikach (w tym olej i pastele). 

Autor między innymi obrazów: Święto Jordanu z 1893 r. oraz Kołomyjka z 1895 r. W swoich obrazach dużo czerpał z folkloru. 

Axentowicz zajmował się również projektowaniem plakatów wystaw i witraży (niezrelizowany pojekt dla lwowskiej katedry ormiańskiej). Przygotowywał również winety dla krakowskiego "Życia" (magazyn literacko-artystyczny). 

Teodor Axentowicz był zaangażowanym artystą. Zakładał i aktywnie działał w kilku stowarzyszeniach, w tym towarzystwie Miłośników Historii i Zabytków, wiedeńskim Vereinigung Bildender Künstler Österreichs-Wiener Secession. 

Artysta zmarł 26 sierpnia 1938 r. 

Życie prywatne 

Z Izą z Giełgudów wzięli ślub w 1893 r. Mieli ośmioro dzieci: Filip Tomasz Stanisław (był oficerem wojska austriackiego), Gladys, Jan Bronisław (oficer wojska polskiego), Jadwiga, Wanda, Irena, Kazimiera Józefa, Jerzy Archibald. 

Wybrane obrazy

Pogrzeb na Rusi - 1882
Kwiaciarka włoska - 1882
Pogrzeb Huculski - 1882
Święto Jordanu - 1893 
Gęsiarka - 1883
Kołomyjka - 1895
Portret damy w czarnej sukni - 1906
Matka nad grobem syna - 1915 (obraz ukazuje ból po śmierci syna)
Gazda Pająk z Nowego Żywczańskiego - 1934