John Williams życiorys

Życiorys i biografia Johna Williamsa

Amerykański kompozytor, dyrygent i pianista. Napisał ścieżkę dźwiękową do niemal 160 filmów i seriali, m.in. do sagi Star Wars. Jeden z najbardziej cenionych i utytułowanych kompozytorów w Hollywood.

Pochodzenie

John Towner Williams urodził się 8 lutego 1932 r. w Nowym Jorku jako syn Ester i Johnny’ego Williamsów. Muzyka towarzyszyła mu od początku życia, gdyż jego ojciec był muzykiem jazzowym. Już jako kilkuletni chłopiec rozpoczął naukę gry na fortepianie, następnie na wiolonczeli i instrumentach dętych (fagocie, klarnecie, trąbce i puzonie).

Edukacja i służba wojskowa

Gdy miał 16 lat wraz z rodziną przeniósł się do Los Angeles. Uczęszczał tam do North Hollywood High School, a po jej ukończeniu w 1950 r. zaczął studia na University of California. Zgłębiał tam tajniki orkiestracji, z kolei kompozycji uczył się pod kierunkiem Mario Castelnuovo-Tedesco.

W 1951 r. został powołany do służby wojskowej w amerykańskich Siłach Powietrznych. Pobyt w wojsku nie przeszkodził mu jednak w kontynuowaniu nauki i kariery muzycznej. Williams zajmował się tam m.in. aranżacją utworów wojskowych i dyrygowaniem orkiestry, grał także na pianinie i instrumentach dętych. Po zakończeniu obowiązkowej służby w 1955 r. przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie w Juilliard School pobierał lekcje gry na fortepianie u Rosiny Lhévinne. Zaczął także pracę jako muzyk jazzowy w wielu klubach tego typu w mieście.

Pierwsze kompozycja

Powrócił do Kalifornii wkrótce po zakończeniu nauki. Znalazł zatrudnienie w przemyśle filmowym i początkowo pomagał kompozytorowi Henry'emu Manciniemu jako muzyk sesyjny w 20th Fox Century Fox Orchestra. Wkrótce jednak sam zajął się komponowaniem.

Na przełomie lat 50. i 60. Williams tworzył muzykę do programów telewizyjnych i seriali. Jego styl w dalszym ciągu nawiązywał do jazzu, dopiero w kolejnych latach wypracował charakterystyczne i rozpoznawalne dla siebie brzmienia. Pierwszy raz o młodym kompozytorze zrobiło się głośno za sprawą serialu Lost in space, emitowanemu w latach 1965-1968 r.

Rozkwit kariery i filmografia

Przełom w karierze przyszedł dopiero po niemal 20 latach pracy. Co prawda w 1968 r. otrzymał pierwszą nominację do Oscara za film Dolina lalek i kolejne pojawiały się regularnie w latach 70., jednak to soundtrack do obrazu Stevena Spielberga pt. Szczęki z charakterystycznym głównym motywem o niepokojącym brzmieniu dał mu prawdziwy rozgłos. Otrzymał za niego swoją drugą Nagrodę Akademii Filmowej w 1976 r. Współpraca Williamsa ze Spielbergiem była zresztą bardzo owocna – pracowali razem przy 33 filmach. Należą do nich takie klasyki jak Bliskie spotkanie trzeciego stopnia, E.T, Indiana Jones i kolejne części sagi, czy kręcona w Polsce Lista Schindlera. Reżyser polecił też Johna swojemu koledze, Georgowi Lucasowi, który długo poszukiwał odpowiedniego kompozytora do swojego obrazu o tematyce science-fiction. Okazało się, że obydwaj panowie przypadli sobie do gustu i tak powstała saga Gwiezdne Wojny, w której obraz i muzyka w genialny sposób nawzajem się uzupełniają. Ścieżka dźwiękowa do starej trylogii odznacza się ogromną spójnością. Charakterystyczne motywy przewijają się w różnej formie przez wszystkie części. „Marsz imperialny” stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych utworów muzyki filmowej w historii kina. Williams współpracował z Lucasem w trakcie tworzenia wszystkich części Gwiezdnych wojen (również tych najnowszych).

Przez całą swoja niemal 60-letnią karierę napisał muzykę do ponad 100 filmów. Przejście na emeryturę w 1993 r. nie oznaczało także końca twórczości ani aktywności zawodowej. Oprócz ww. należą do nich takie hity jak Kevin sam w domu, Kevin sam w Nowym Jorku, pierwsze części Harrego Pottera, Złap mnie jeśli potrafisz, Szeregowiec Ryan, czy Wyznania Gejszy.

Nominacje i nagrody

John Williams jest jednym z najbardziej nagradzanych twórców w historii kina. Łącznie otrzymał 132 nominacje, zdobywając różnorakie statuetki aż 46 razy. W wielu przypadkach praktycznie nie było roku, aby nie otrzymywał nominacji do którejś z nagród przemysłu filmowego.

Najważniejszą nagrodę w Hollywood – Oscary, otrzymał pięciokrotnie (Skrzypek na dachu, Szczęki, Star Wars część IV: Nowa Nadzieja, E.T., Lista Schindlera), nominowany był do niej aż 46 razy. Czterokrotnie otrzymał statuetkę Złotych Globów (m.in. za Wyznania Gejszy), 19 razy nominowano go do tej nagrody. Pięciokrotnie zdobył nagrodę BAFTA, siedmiokrotnie Saturny i czterokrotnie nagrodę Critic’s Choice.

Williams jest również posiadaczem 26 nagród Grammy, będąc nominowanym aż 72 razy!

Życie prywatne

W 1956 r. ożenił się z Barbarą Ruick – aktorką i piosenkarką. Mieli wspólnie trójkę dzieci – Jennifer (ur. 1956), która została lekarzem, Marka Townera (ur. 1958) – muzyka oraz Josepha Stanleya (ur. 1960) – wokalistę zespołu Toto. Żona Williamsa zmarła w 1974 r., a kilka lat po jej śmierci John ożenił się powtórnie (w 1980 r.), tym razem z dekoratorką wnętrz Samantą Winslow.

Ciekawostki

Oprócz muzyki filmowej napisał symfonię i koncerty: na tubę, trąbkę, wiolonczelę oraz klarnet z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej. Inspiracją do tego stała się posada dyrygenta Boston Pops Orchestra w latach 1980-1993. W trakcie swojej kariery wielokrotnie współpracował też z Londyńską Orkiestrą Symfoniczną.

Jest autorem oprawy muzycznej do kilku Letnich Igrzysk Olimpijskich – w 1984 r., 1988 r. i 1996 r. oraz ZIO w 2002 r.

Współpraca z Georgem Lucasem okazała się owocna, kiedy reżyser powiedział kompozytorowi o swojej inspiracji i fascynacji muzyką Richarda Wagnera. Okazało się, że Williams bardzo ceni twórczość tego niemieckiego kompozytora.

W 2009 r. otrzymał od ówczesnego prezydenta USA Baracka Obamy Narodowy Medal Sztuki.