Katarzyna Kobro życiorys

Życiorys i biografia Katarzyny Kobro

Katarzyna Kobro przyszła na świat 26 stycznia 1898 r. w Moskwie, zmarła 21 lutego 1951 r. w Łodzi. Rzeźbiarka, przedstawicielka awangardy o korzeniach niemiecko-rosyjsko-łotewskich. Uznawana za jedną z najwybitniejszych przedstawicielek dwudziestolecia międzywojennego.

Życie prywatne

Katarzyna Kobro urodziła się w Moskwie w rodzinie Mikołaja von Kobro (niemiecko-łotewskie pochodzenie) i Eugenii Rozanow (rosyjskie pochodzenie). Miała dwie siostry. Uczyła się w Szkole Malarstwa, Rzeźby i Architektury w Moskwie w latach 1917-1920 (po trzecim roku zamieszkała w Smoleńsku). Wyszła za mąż w 1920 r. Swojego męża najprawdopodobniej poznała w 1916 r. w szpitalu.

Jej mąż, Władysław Strzemiński, również był artystą, malarzem i teoretykiem sztuki. Pochodził z Polski, tam też zdecydowali się zamieszkać w 1922 r. Najpierw mieszkali na prowincji, a następnie przenieśli się do Łodzi. Oboje utrzymywali się dzięki nauczaniu. Mieli mocno lewicowe poglądy. 

Z ich małżeństwa przyszła na świat córka, Nika Strzemińska. Urodziła się 6 listopada 1936 r. Opieka nad córką i dużo domowych obowiązków negatywnie wpłynęły na pracę artystki.

Artystka bardzo ciężką przeżyła wojnę, główne ze względu na swoje niemiecko-rosyjskie pochodzenie. W czasie wojny podpisała również tak zwaną listę rosyjską, przez którą w powojennej Polsce trafiła przed sąd. 

Zaraz po wojnie przeżyła kolejny, tym razem prywatny dramat, którym było rozstanie z mężem. 

Działalność artystyczna

Katarzyna Kobro była artystką zaangażowaną. W latach 1923-1926 działała w ugrupowaniu Blok. Ta awangardowa grupa wydawała czasopismo o takiej samej nazwie. Rozwiązała się w 1926 r., wtedy Katarzyna Kobro wraz z mężem dołączyli do grupy Praesens, która zrzeszała artystów i architektów. Następnie w 1929 r. założyli ugrupowanie a.r. Była to radykalna grup awangardowa, która miała na celu rozwijać sztukę nowoczesną oraz podejmować próby wprowadzenia jej do codzienności. Grupa pracowała między innymi nad przygotowaniem Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej. Kolekcja trafiła do Miejskiego Muzeum Historii i Sztuki w Łodzi. Salę z nią otwarto w 1931 r. 

Jej głównym pragnieniem była praca nad uproszczeniem i właściwą organizacją życia. 

Charakterystyka twórczości

Zaczęła rzeźbić już w gimnazjum (w chlebie i glinie). Artystka dużo czerpała z konstruktywizmu. Tworzyła abstrakcyjne dzieła, które przedstawiały obiektywne, znane prawdy. Koncentrowała się na analizie i odkrywaniu oraz obiektywizmie. 

Katarzyna Kobro w swojej rzeźbie przedstawia pojęcie nieskończonej przestrzeni. Dzięki temu praca współdziała z przestrzenią. Równocześnie z koncepcji jednorodności przestrzeni wynika likwidacja centrum kompozycyjnego, tak by każdy punkt rzeźby był jednakowo ważny. Z takiego podejścia, w późniejszych latach czerpało wiele awangardowych artystów. 

Jej prace były rekonstruowane po śmierci artystki. Była uznawana na rzeźbiarkę odważną i innowacyjną. 

Jej najwcześniejsza rzeźba powstała w 1920 r. Nie przetrwała ona wojny, dzisiaj uznaje się ją za zaginioną. Zachowały się jednak jej fotografia, artystka nazwała ją TOS 75 - Struktura.

Wiele jej prac w czasie wojny zostało wyrzuconych na śmietnik, kiedy małżeństwo artystów opuściło mieszkanie w Łodzi. Część jej zaginionych w czasie wojny prac zrekonstruował Janusz Zagrodzki, w tym Rzeźby abstrakcyjne z 1924 r.

Do najbardziej znanych prac, które zaginęły zalicza się: Kompozycja abstrakcyjna oraz projekty architektoniczne w tym kabiny tytoniowej i funkcjonalnego przedszkola. 

Jej najwybitniejsze dzieła to Rzeźba przestrzenna oraz Kompozycja przestrzenna. Obie przedstawiają abstrakcyjne, geometryczne formy. Po wojnie w 1948 r. powstały jej gipsowe Akty oraz kilka namalowanych kredką pejzaży.

Upamiętnienie 

Po wojnie ciężko chorowała. Prywatne problemy i dolegliwości zdrowotne znacznie osłabiły jej siły twórcze. Pozostała w cieniu męża. Kiedy w 1948 r. odbyła się pierwsza wystawa w łódzkim muzeum, jej mąż postanowił zaprezentować prace Kobro, jednak ona sama nie została na nią zaproszona. 

Artystka zmarła w Łodzi 21 lutego 1951 r. Tam też została pochowana, na cmentarzu prawosławnym. 

Jej prace można podziwiać w Muzeum Sztuki w Łodzi. Powstało wiele książek opisujących życie artystki, jedną z nich w 1999 r. napisała córka artystki: Katarzyna Kobro (Wydawnictwo Naukowe Scholar). 

Sławę jej sztuki przywrócił Janusz Zagrodzki, który w 1966 r. rozpoczął poszukiwanie zaginionych dzieł. Dopiero w latach 80. i 90. udało mu się przywrócić jej uznanie. Wtedy też odbyło się wiele wystaw poświęconych jej twórczości.