codziennie nowe aktualizacje
Jacek Malczewski życiorys
Spis treści
Życiorys i biografia Jacka Malczewskiego
Jacek Malczewski herbu Tarnawa przyszedł na świat 14 lipca 1854 r. w Radomiu, zmarł 8 października 1929 r. w Krakowie. Malarz, przedstawiciel symbolizmu przełomu XIX i XX w. Jeden z najbardziej znanych i cenionych polskich artystów.
Dzieciństwo i młodość
Przyszedł na świat w szlacheckiej, ale niezbyt majętnej rodzinie. Był spokrewniony między innymi z Wandą Malczewską, Karolem Szymanowskim czy gen. Juliuszem Tadeuszem Tarnawą-Malczewskim.
Jego rodzicami byli Julian i Maria Korwin-Szymanowska. Był wychowany w duchu patriotyzmu i umiłowania do polskości. Ojciec pracował jako generalny sekretarz Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w guberni radomskiej. Rodzice zajmowali się synem do 1867 r. Wtedy to odesłali go do wuja Feliksa Karczewskiego. Tam chłopiec mógł pobierać nauki od Adolfa Dygasińskiego (pisarz, publicysta). Jacek spędził u wuja 4 lata, po czym przeniósł się do Krakowa (1872 r.).
W Krakowie uczęszczał do gimnazjum i Szkoły Sztuk Pięknych. Uczył się rysunku u L. Piccarda, W. Łuszczkiewicza oraz F. Cynka. W Krakowie nawiązał też znajomość z Janem Matejką. Swoją edukację kontynuował w Paryżu. W latach 1876/77 dokształcał się w tamtejszej École des Beaux-Arts.
W 1879 r. ukończył w SSP kurs w klasie Jana Matejki. Rok później udało mu się odbyć podróż do Włoch, w późniejszych latach zwiedził także Lwów, Monachium, Wiedeń oraz Grecję i Turcję.
Działalność artystyczna
Dzięki znajomości z Karolem Lanckorońskim dołączył do wyprawy archeologicznej prowadzonej w Azji Mniejszej.
W 1884 r. zmarł ojciec Malczewskiego. Znacząco wpłynęło to na jego malarstwo.
Okres od 1894 do 1897 r. w twórczości Malczewskiego to czas malowania obrazów symbolicznych. To właśnie one przyniosły mu sławę i nagrody.
Pierwsze lata wojny spędził w Wiedniu, do Krakowa wrócił w 1916 r. Po powrocie pracował nad cyklem obrazów Moje życie.
Jego pierwsza indywidualna wystawa odbyła się w 1903 r. w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie i Lwowie oraz Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Za granicą wystawiał m.in. w Wenecji, Londynie, Petersburgu, Paryżu, Wiedniu, Berlinie. Po wojnie wystawiał m.in. w Krakowie, Lwowie, Warszawie i Poznaniu.
Dodatkowe informacje
Był wpływowym i cenionym pedagogiem. Do 1900 r. wykładał w Szkole Sztuk Pięknych. Wtedy to pokłócił się z Julianem Fałatem i zdecydował się odejść z uczelni. Dopiero kiedy Teodor Axentowicz został rektorem ASP w 1910 r. Malczewski wrócił na uczelnię. Już dwa lata później został jej rektorem. Funkcję tę (z przerwą) sprawował do 1921 r.
Uczył malarstwa kobiety, które nie mogły studiować na SSP - na kursach im. A. Baranieckiego oraz w Żeńskiej Szkole Sztuk Pięknych M. Niedzielksiej. Należał do grona założycieli Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. Po I wojnie światowej założył również szkółkę malarską dla wiejskich dzieci. Prowadził ją w Lusławicach, gdzie zamieszkał w latach 20.
Kawaler Orderu Odrodzenia Polski (1921 r.), był jedną z pierwszych 15 osób, która go otrzymała. Był członkiem czeskiej Akademii Nauki i Sztuki (od 1928 r.).
Większość jego obrazów znajduje się w kolekcji Galerii Sztuki we Lwowie.
Charakterystyka twórczości
Tworzył w okresie Młodej Polski. Często nazywany jest ojcem polskiego symbolizmu, który był podstawą jego malarstwa w latach 90. XIX w. W swoich obrazach uwieczniał życie na wsi, często nawiązywał do mitologii greckiej i rzymskiej, a także Biblii. Inspirowała go polską sztuka i folklor.
W jego obrazach widoczny jest również nurt patriotyczno-historyczny (Pierwiosnek, tryptyk Za wcześnie). Malczewski często malował postać Chrystusa czy Ezechiela. Motyw ten wykorzystywał w obrazach o tematyce historycznej.
Ważne miejsce w tego twórczości zajmuje wątek autobiograficzny oraz motyw śmierci. Stworzył wiele autoportretów, w tym m.in.: Autoportret z Muzą (1906), Moje modele - tryptyk 1909, Autoportret z Tobiaszem i Parkami (1912), Pożegnanie z pracownią (1913).
Życie prywatne
W 1887 r. wziął ślub z Marią Graleską. Pochodziła ona z Krakowa. Para miała dwoje dzieci. Ich syn Rafał poszedł w ślady ojca i również został malarzem.
Śmierć
Zmarł 8 października 1929 r. Zgodnie z jego wolą pochowano go w Krypcie Zasłużonych na Skałce (Kraków) w franciszkańskim habicie tercjarskim.
Wybrane prace
- Niedziela w kopalni - 1882
- Śmierć Ellenai - 1883
- W tumanie - 1893-1894
- Thanatos - cykl obrazów (od 1898 do 1899)
- Don Kichot i Sancho Pansa - 1895-1900
- Portret Władysława Reymonta - 1905
- Autoportret w jakuckiej czapce - 1907
- Autoportret w białym stroju - 1914
- Śmierć - 1917
- cykl Polonia - 1914–1918
Podobne biografie i życiorysy
Źródła
Zdjęcie pochodzi z portalu commons.wikimedia.org. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie domeny publicznej. Autoportret artysty. Źródło https://www.polswissart.pl/files/auctions/2020/Old%20Masters%20review/_MG_7186.jpg
Komentarze