Fryderyk Chopin życiorys

Biografia i życiorys Fryderyka Chopina

Urodzony 1 marca 1810 r. Fryderyk Chopin to jeden z najsłynniejszych polskich i światowych kompozytorów, głównie muzyki fortepianowej. Jest czołowym przedstawicielem muzyki z epoki romantyzmu.

Dzieciństwo Chopina

Urodził się w 1810 roku w Żelazowej Woli k. Warszawy. Dokładna data nie jest pewna, było to albo 22 lutego (wpis w księgach parafialnych), albo 1 marca (ten dzień uznawała jego rodzina, jak i sam kompozytor). Był drugim dzieckiem francuskiego guwernanta i nauczyciela – Mikołaja i Polki – Justyny Krzyżanowskiej. Ona sama potrafiąc grać na fortepianie, dawała synowi pierwsze lekcje. Jesienią 1810 roku państwo Chopinowie przenieśli się do Warszawy, gdzie Mikołaj uczył języka francuskiego. Fryderyk miał trzy siostry – starszą Ludwikę i młodsze: Izabelę i Emilię.

Edukacja

Początkowe lekcje muzyki chłopiec zaczął pobierać mając 4-5 lat od swojej matki. Jego pierwszym formalnym nauczycielem od 1816 do 1822 r. był Wojciech Żywny, który rozwijał w chłopcu m.in. umiejętności techniczne. Najwcześniejsze utwory skomponowane przez Chopina pochodzą właśnie z tego okresu i były to przede wszystkim polonezy. Kolejnym nauczycielem był Józef Elsner, będący profesorem konserwatorium. Po ukończeniu w 1826 r. Liceum Warszawskiego, w tym samym roku rozpoczął studia w Szkole Głównej Muzyki, gdzie szefem katedry był jego nauczyciel. Oprócz dalszej edukacji wirtuozowskiej Fryderyk zdobywał wiedzę z zakresu kompozycji. Miało to swój efekt w postaci bardziej rozbudowanych kompozycji powstających w tamtym okresie. W twórczości Chopina zauważyć można bardzo silny wpływ muzyki ludowej, ze względu na styczność z nią w trakcie pobytów wakacyjnych w majątkach ziemskich swoich szkolnych kolegów. Dowodem tego są m.in. licznie powstałe mazurki. Muzyka ta nie była jednak „kopiowana” w sposób dosłowny, a przetwarzana do powstania „idealnej” muzycznie formy.

Kompozytor i wirtuoz

Fryderyk rozpoczął karierę kompozytorską już w wieku ok 6 lat, początkowo w zapisywaniu nut pomagał mu ojciec i Żywny. Ten drugi rozpowszechniał też wśród znajomych utwory młodego kompozytora, dzięki temu szybko stał się znany warszawskiej elicie. Mając 8 lat Chopin zagrał swój pierwszy publiczny koncert, w późniejszym czasie występował m.in. przed władzami. Dla namiestnika warszawskiego napisał marsz wojskowy, później grywany na paradach wojskowych. W 1825 r. Fryderyk dał koncert przed carem Aleksandrem I, w trakcie jego wizyty w Warszawie. Przypuszczalnie w rezultacie dostał propozycję zatrudnienia jako nadworny kompozytor, odrzucił ją jednak.

Jeszcze w trakcie nauki w konserwatorium, koncertował w Pradze, Wiedniu i Dreźnie, gdzie wykonywał własne kompozycje. Powstawały wtedy większe utwory muzyczne, takie jako np. Rondo a la krakowiak op.14, Fantazja na tematy polskie op.13,  Koncert fortepianowy f-moll op. 21, czy też Koncert e-moll op. 11. Do dzisiaj zachowują one swoją świeżość, zachwycając odbiorców na całym świecie.

Życie na emigracji

Mając 20 lat, w 1830 r., praktycznie w przeddzień powstania listopadowego Chopin opuścił kraj jak się okazało, już na zawsze. Koncertował w Wiedniu i Sttutgarcie, przyjeżdżając ostatecznie do Paryża, gdzie zamieszkał. Gdy był jeszcze w Niemczech dowiedział się o upadku powstania, tam też stworzył pierwsze szkice Etiudy rewolucyjnej.

Pierwsze lata w Paryżu nie należały do najłatwiejszych. Powstawały wtedy najbardziej konwencjonalne utwory Fryderyka, udzielał również lekcji gry na fortepianie, by w ten sposób zarobić na utrzymanie. Wyrabiał też wtedy kontakty towarzyskie wśród kulturowej elity miasta, także wśród polskich emigrantów. Znał m.in. Cypriana Kamila Norwida, Adama Mickiewicza, czy słynnych kompozytorów: Schumanna, Mendellshona. Zaczął koncertować i krytycy doceniali go jako genialnego wirtuoza, jednak publiczne występy go onieśmielały. W efekcie poskutkowało to praktycznym wycofaniem się z estrady w 1835 r. Chopin poświęcił się wtedy głównie komponowaniu. Tworzył wtedy liczne nokturny, mazurki, sonaty a jego dzieła były wydawane. Po rozstaniu z kochanką George Sand i z powodu pogorszenia zdrowia (od młodości uchodził za chorowitego), pod koniec życia Fryderyk wyjechał jeszcze w 1848 r. koncertować do Anglii i Szkocji. Mimo komercyjnego sukcesu wrócił jednak do Paryża.

Życie prywatne

We wspomnieniach rodziny i przyjaciół Chopin jawi się jako osoba wszechstronnie uzdolniona, nie tylko pod względem muzycznym. Jego listy i dzienniki pisane przez całe życie mają wysoką wartość literacką. Honoriusz Balzac wspominał, że Fryderyk świetnie potrafił naśladować inne osoby, co wskazuje na talent aktorski muzyka. W młodości zakochał się nieszczęśliwie w śpiewaczce Konstancji Gładkowskiej, zaręczył się również w późniejszych latach z Marią Wodzińską. Do małżeństwa nie doszło jednak z powodu stanu zdrowia kompozytora. Najdłużej trwający związek (chociaż w niektórych źródłach jest on opisywany jako głęboka przyjaźń) to ten z George Sand, francuską pisarką. W 1838 r. wyjechał z nią i jej dziećmi na Majorkę, powrócił stamtąd rok później, w międzyczasie przebywając również w Hiszpanii. George wspierała go w momentach pogorszenia zdrowia, które pojawiały się w różnych momentach, często zależnie od miejsca przebywania i klimatu. Rozstali się w 1848 r.

Choroba i śmierć

Jak sądzono ówcześnie, cierpiał na gruźlicę, która w momentach nasilenia wyłączała go z życia zawodowego i towarzyskiego przez napady kaszlu. Współcześnie jednak, badacze jego życia twierdzą, że mógł cierpieć na jednostkę o podłożu genetycznym, np. nieznaną wtedy mukowiscydozę. Umarł 17 października 1849 roku w Paryżu, został pochowany na Cmentarzu Père-Lachaise, a o jego śmierci Norwid napisał: „Rodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel, zszedł z tego świata[...]”. Siostra kompozytora, Ludwika przewiozła potajemnie serce kompozytora do Polski. Po wielu latach i zawirowaniach związanych z wojnami zostało ono złożone w Bazylice św. Krzyża w Warszawie.