codziennie nowe aktualizacje
Józef Haydn życiorys
Spis treści
Biografia i życiorys Józefa Haydna
Kompozytor wiedeński; jeden z klasyków wiedeńskich (obok Beethovena oraz Mozarta). Przedstawiciel muzyki klasycystycznej.
Urodził się 3 marca 1732 r., zmarł 31 maja 1809 r.
Pochodzenie i kariera
Józef Haydn przyszedł na świat w Rohrau – wiosce w Dolnej Austrii. Zaczął kształcić się muzycznie już w wieku sześciu lat i szybko został zaangażowany do chóru przy katedrze św. Szczepana w Wiedniu, gdzie oprócz występowania w chórze, uczył się gry na fortepianie i skrzypcach. W 1759 roku został kompozytorem nadwornym hrabiego Morzina w Dolnej Lukawicy.
W roku 1761 został kapelmistrzem na dworze Esterazych, który mieścił się w mieście Eisenstadt. Pozostał tam przez następne 30 lat. Podczas pracy u Esterazych uzyskał pozwolenie na publikowanie i wykonywanie swoich utworów poza dworem. Haydn od 1766 roku pełnił rolę jedynego kapelmistrza i głównie zajmował się muzyką operową.
Niewiele wiadomo o życiu prywatnym Haydna z tamtego czasu.
W 1776 roku pożar domu kompozytora zniszczył wiele jego kompozycji.
Rok 1790 to wyjazd kompozytora do Wiednia. Tam też otrzymał propozycję wyjazdu do Londynu, które zainspirowały Haydna do stworzenia 12 symfonii londyńskich. W lipcu 1791 Uniwersytet Oksfordzki nadał kompozytorowi gradum doctoris in musica honoris causa; podczas uroczystości wykonano Symfonię G-dur, która z tej przyczyny otrzymała nazwę Oksfordzkiej. W 1794 roku wyjechał do Londynu ponownie. Rok później wrócił do Wiednia, gdzie kierował orkiestrą Niklosa II Esterhazego i przez sześć lat pracy stworzył sześć mszy.
Do jego ostatnich dzieł należą oratoria Stworzenie świata i Pory roku.
Józef Haydn pozostał w Wiedniu do śmierci. Zmarł 31 maja 1809 roku.
Charakterystyka twórcza
Haydn rozwinął podstawowe gatunki muzyki instrumentalnej – symfonię, koncert sonatę, kwartet. Był prekursorem podstaw stylu klasycystycznego i formy sonetowej. Nurt Haydna był awangardowy, aczkolwiek zdradzający już tendencje romantyczne. Owa romantyczność przejawiała się u Haydna gwałtownymi zmianami nastroju, w sferze formalnej zaś zastosowaniem rzadkich tonacji molowych.
Rodzina
Józef Haydn miał jedenaścioro rodzeństwa. Jeden z jego braci, Michael (1737-1806), również był cenionym kompozytorem – działał głównie w Salzburgu.
Najważniejsze kompozycje
Haydn stworzył 108 symfonii, m.in. D-dur nr 6 Poranek, C-dur nr 7 Południe,
G-dur nr 8 Wieczór, E-dur nr 22 Filozof, fis-moll nr 45 Pożegnalna, D-dur nr 73 Polowanie, G-dur nr 94 Z uderzeniem w kocioł.
83 kwartety smyczkowe, 23 koncerty na klawesyn (lub organy), 4 koncerty skrzypcowe, po 3 na wiolonczelę, baryton (rodzaj wioli basowej, ulubiony instrument księcia Esterházyego) i róg, po jednym na flet, fagot i trąbkę. Jego twórczość kameralna obejmuje 67 kwartetów. Po powrocie z Londynu powstało 12 symfonii oraz 2 oratoria – Stworzenie świata (1798) i Pory roku (1801).
Podobne biografie i życiorysy
Źródła
Obraz - Thomas Hardy Portret Józefa Haydna, domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/
Komentarze