Denis Diderot życiorys

Denis Diderot - życiorys i biografia

Pisarz i filozof francuski epoki oświecenia. Twórca Encyklopedii francuskiej, która zawiera dorobek myśli społecznej, filozoficznej i moralnej europejskiego oświecenia. Urodzony 5 października 1713 roku.

Denis Diderot - młodość

Diderot pochodził z rodziny rzemieślniczej. Kształcił się w kolegium jezuickim w Langres i uzyskał tytuł magistra filozofii w 1732 roku. Zamierzał wstąpić do seminarium, jednak ostatecznie wybrał studia prawnicze. Odmawiając podjęcia zawodu, którego żądał od niego ojciec, został przez niego wydziedziczony.

W 1742 poznał Jana Jakuba Rousseau, z którym się zaprzyjaźnił. Rok później poślubił Antoinette Champion. W lipcu 1749 został aresztowany i osadzony w twierdzy Vincennes pod zarzutem wydawania broszur antyreligijnych. Po trzech miesiącach, dzięki staraniom wydawców Encyklopedii, wyszedł na wolność.

Literatura

Głównym nurtem, któremu poświęcił się Diderot w swojej działalności literackiej było dramatopisarstwo. Jest uważany za prekursora dramatu mieszczańskiego.

Pierwszą oryginalną pracę Diderot stworzył w 1746 roku. Były to Myśli filozoficzne. Diderot opowiada się w niej za pogodzeniem rozumu z uczuciami. Książka zawiera krytykę chrześcijaństwa oraz argumenty przeciwko ateizmowi, gdyż Francuz pisał ją jako deista.
Rok później powstał Spacer sceptyka. Książka ta jest napisana w formie dialogu, w którym deista, ateista i panteista prowadzą rozmowy na temat natury boskości. Policja skonfiskowała pisarzowi rękopis, przez co książka była nieopublikowana do 1830 roku. Oprócz tego, Diderot poruszał także aspekty naukowe. W 1748 roku napisał pracę, która zawierała koncepcje dotyczące akustyki, napięcia oraz oporu powietrza. Co istotne, jego tezy znajdowały aprobatę u ówczesnych naukowców.

Jednym z głównych dzieł życia Diderota, była redakcja oraz współtworzenie francuskiej Encyklopedii. To monumentalne dzieło zawierało w sobie dorobek ówczesnej myśli oświeceniowej z zakresu filozofii, moralności oraz zagadnień społecznych. Diderot był w niej autorem niektórych artykułów z dziedziny filozofii i sztuki.

Jego drugim najważniejszym dziełem literackim była powieść pt. Kubuś fatalista i jego Pan. Opowiada ona o dwójce bohaterów, którzy prowadzą ze sobą dyskusje dotyczące zarówno spotykanych przez nich przypadkowych osób, jak i poważnych problemów filozoficznych. Inne ważne dzieła Francuza to również Kuzynek mistrza Rameau oraz Zakonnica.

Filozofia

Diderot w początkowym okresie swojego życia był deistą, jednak z biegiem lat zwrócił się ku ateizmowi. Znalazło to odbicie w jednej z jego powieści pt. Spacer sceptyka. Sprzeciwiał się mistycyzmowi, a także postulował reformę władzy francuskiej oraz oświecenie ludu. Był zwolennikiem wolnego handlu oraz powszechnego dostępu do edukacji.

W obszarze jego zainteresowań filozoficznych była filozofia przyrody. Swoje koncepcje sformułował w pracach O interpretacji natury i Sen d’Alemberta. Jego prace mają charakter antyteologiczny przez co zastępują teocentryzm antropocentryzmem.
Andrew S. Curran sformułował pięć głównych myśli Diderota, które zawarł w pytaniach:
Po co być moralnym w świecie bez boga?
Jak cenić sztukę?
Kim jesteśmy i skąd pochodzimy?
Czym jest seks i miłość?
Jak filozof może interweniować w sprawy polityczne?

Diderot zmarł na zakrzepicę płuc w Paryżu 31 lipca 1784 r.