Antoni Heda życiorys

Antoni Heda - życiorys i biografia

Antoni Heda „Szary” to polski żołnierz AK, dowódca oddziałów partyzanckich. Po wojnie zaangażowany w ugrupowanie niepodległościowe. Działał pod pseudonimem „Szary”.
Urodzony 11 października 1916 roku.

Lata młodości Antoniego Hedy

Antoni Heda pochodzi ze średniozamożnej rodziny. Jego ojciec był rolnikiem. Miał ośmioro rodzeństwa i wraz z nim pomagał rodzicom w gospodarstwie. Edukację rozpoczął w roku 1923. W 1931 roku dostał się do Kolejowej Szkoły Technicznej w Radomiu, którą ukończył w 1936. Rok później przeszedł obowiązkowe szkolenie wojskowe w Szkole Podchorążych Rezerwy 2. Dywizji Legionów w Sandomierzu. Po zakończeniu służby wrócił do pracy fabryce zbrojeniowej w Starachowicach.

II wojna światowa

Po wybuchu wojny Heda wziął udział w budowaniu umocnień dla fabryki, w której pracował.
6 września zgłosił się do punktu poborowego i został przydzielony do 12 Dywizji Piechoty.
Po tym, jak jego oddziały rozbito w jednej z bitew, dołączył do oddziałów gen. Franciszka Kleeberga, w szeregach, którego walczył do końca kampanii wrześniowej. 

Wobec porażki wrześniowej Heda w 1940 roku zaangażował się w działalność konspiracyjną i wstąpił do ZWZ. Rok później, po przedarciu się do sowieckiej strefy okupacyjnej, zostali skazani na 7 lat zsyłki w głąb ZSRR. Do czasu wyegzekwowania wyroku Heda był przetrzymywany w twierdzy w Brześciu. Kary nie wykonano, gdyż w czerwcu 1941 roku Niemcy napadli na ZSRR. W obliczu ataku, pilnująca twierdzy załoga NKWD uciekła, dzięki czemu Heda i jego współwięźniowie znaleźli się na wolności. Nie na długo, gdyż wkrótce aresztowali ich Niemcy i wysłali do obozów. Heda zdołał w grudniu 1941 roku uciec z obozu, a później powrócić w rodzinne strony.

Po powrocie od razu ponownie zaangażował się w działalność konspiracyjną. W 1943 roku wraz z majorem Janem Piwnikiem wykonywał wyroki na działaczach hitlerowskich. Cały czas zajmowali się również działalnością sabotażową i dywersyjną, tocząc z Niemcami walki zaczepne.

30 października 1943 roku przeprowadzili akcję na terenie Zakładów Zbrojeniowych w Starachowicach, w której Heda pracował. Partyzanci zdołali opanować fabrykę i wynieść broń oraz zrabować 2 miliony złotych. Podczas akcji „Burza” prowadził partyzancką ofensywę wśród wycofujących się oddziałów niemieckich. Po wejściu sowietów nadal pozostawał w konspiracji.

Działalność konspiracyjna

Sytuacja Antoniego Hedy nie zmieniła się pomimo zakończenia II wojny światowej. Nadal działał w konspiracji, a konkretnie w ramach Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Funkcjonariusze UB polowali na niego, więc pozostawał w ukryciu. Wobec coraz częstszych aresztowań, 5 sierpnia 1945 przeprowadził wraz z oddziałem największą operację bojową, atakując więzienie ubeckie w Kielcach i uwalniając ok. 354 więźniów (choć szacunki są różne).

Po tej akcji wycofał się z konspiracji i wyjechał na Wybrzeże, gdzie został aresztowany 1948 roku i skazany na karę śmierci. Kara została później zamieniona na dożywocie. Dzięki amnestii w 1956 roku wyszedł na wolność.

Działalność polityczna

Na początku lat osiemdziesiątych Heda zaangażował się w działalność Solidarności. Został mianowany Przewodniczącym Niezależnego Związku Kombatantów. Był internowany w latach 1981-1982.

Po upadku komunizmu zaangażował się w działalność KPN-u, w ramach którego, kandydował (bezskutecznie) w wyborach parlamentarnych w 1991 roku. Później współpracował z partią Przymierze Samoobrona. Był w składzie Komitetu Samoobrony Narodu, Andrzeja Leppera.
W 2006 roku prezydent Lech Kaczyński nadał mu stopień generała brygady. Antoni Heda zmarł 14 lutego 2008 roku w Warszawie.