Józef Wybicki życiorys

Józef Wybicki - życiorys i biografia

Józef Wybicki to autor słów hymnu Polski – Mazurka Dąbrowskiego, znanego również jako Pieśń Legionów Polskich. Z wykształcenia prawnik. Uczestniczył w wojnach napoleońskich oraz w kształtowaniu Księstwa Warszawskiego.

Lata młodości Józefa Wybickiego

Wybicki urodził się 29 września 1747 roku. Pochodzi z Będomina. Edukację rozpoczął w jezuickim kolegium w Starych Szkotach. W szkole doświadczył moralnych i fizycznych presji wywieranych na uczniów oraz ataków personalnych, co doprowadziło do zawiązania przez niego grupy, która zorganizowała bunt w szkole. W konsekwencji, młodego Wybickiego wydalono ze szkoły. Próbował studiować prawo, jednak bez większego skutku.

Działalność polityczna i wojskowa

W 1764 roku brał udział w elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego. W wieku 21 lat pierwszy raz wystąpił publicznie, krytykując sejm repninowski, dzięki któremu protestantyzm miał uzyskać pełnię praw oraz całą rosyjską politykę prowadzoną wobec Polski.
Po wygłoszeniu mowy, Wybicki musiał się ukrywać w Warszawie, dodatkowo, później musiał uciekać. W 1768 roku brał udział w konfederacji barskiej – zbrojnym związku szlachty polskiej, która doprowadziła do powstania przeciwko Rosji. Dwa lata później wyjechał z kraju i pod nazwiskiem Josephus Enkler, studiował prawo i filozofię na Uniwersytecie w Lejdzie. Rok później przerwał studia i wrócił do Polski.

Po powrocie król nadał mu godność szambelana. W 1776 roku powierzono mu opracowanie kodeksu praw. Wynikiem tego był zbiór społecznych i politycznych poglądów Wybickiego, które zostały zawarte w tekście Listy Patriotyczne do Jaśnie Wielmożnego eks-kanclerza Zamoyskiego. Mocno skrytykował także dotychczasowy ustrój Polski. Oprócz swoich poglądów, umieścił w Listach także postulat zniesienia pańszczyzny, co w tamtym czasie było poglądem bardzo odważnym. W 1794 przebywał w Warszawie, gdzie zastało go powstania kościuszkowskie. Był autorem odezwy do mieszkańców Wielkopolski, która wzywała do wzięcia udziału w powstaniu.

Od 1806 roku Wybicki, po złożonej przez Napoleona obietnicy, działał na rzecz utworzenia nowego państwa Polskiego. Budował struktury administracyjne oraz wojsko. Po klęsce Napoleona w 1815 roku był ścigany przez władze pruskie. Ostatnie lata życia spędził
w Manieczkach. W międzyczasie sprawował jeszcze funkcje prezesa Sądu Najwyższego Królestwa Polskiego.

Józef Wybicki zmarł 10 marca 1821 roku.

Mazurek Dąbrowskiego

Po roku 1780 i osiedleniu się w Manieczkach, Józef Wybicki poświęcił się twórczości literackiej. Stworzył tragedię pt. Zygmunt August oraz komedię Kulig i Warro na wsi.
Drugi utwór wystawiono na deskach Teatru Narodowego. Mniejsze sztuki wystawiano w teatrach amatorskich w Manieczkach. Po klęsce powstania kościuszkowskiego, Wybicki udał się na emigrację do Paryża. Tam, wraz z Janem Henrykiem Dąbrowskim, rozpoczął tworzenie Legionów Polskich.

Prawdopodobnie podpisanie 9 stycznia 1797 roku umowy na utworzenie legionów, stanowi o początku powstania utworu, znanego, jako Mazurek Dąbrowskiego. Tekst powstał po 16 lipca 1797 roku, kiedy miał pochód nowoutworzonych Legionów Polskich, którego Wybicki był świadkiem. Nie jest jednak znana konkretna data napisania tekstu oraz pierwszego wykonania pieśni. Szybko jednak zdobyła popularność wśród polskich oddziałów wojskowych. W 1799 roku utwór wydano drukiem w Gazecie Legionowej. W późniejszych latach był śpiewany podczas powstań narodowowyzwoleńczych oraz wojen.

26 lutego 1927 roku został uznany oficjalnym hymnem państwowym Rzeczypospolitej Polskiej.

Wybrane dzieła

Myśli polityczne o wolności cywilnej, Rozmowa między szlachcicem polskim, Szwajcarem
i żydem w Gdańsku (1780), Kulig (Warszawa 1783), Zbiór myśli politycznych o rządzie reprezentacyjnym (1819), Mazurek Dąbrowskiego  (1797), Mędrzec  (1791).