Maria Wittek życiorys

Życiorys i biografia Marii Witek

Członkini Polskiej Organizacji Wojskowej, podczas wojny służyła ZWZ-AK. Pierwsza kobieta w Polsce, która została mianowana na stopień generała Wojska Polskiego. Po wojnie represjonowana przez władze komunistyczne.

Młodość i edukacja

Maria Wittek urodziła się 16 sierpnia 1899 roku we wsi Trębki pod Gostyninem. Miała trójkę rodzeństwa. Ojciec Marii angażował się politycznie – był działaczem Polskiej Partii Socjalistycznej. Jej młodość zbiegła się ze wzrostem aktywności kobiet w sferze militarnej, co miało wpływ na wybór jej ścieżki życiowej.

Około 1911 roku zaangażowała się w działalność harcerską, gdzie zdobyła pierwsze umiejętności wywiadowcze. W wyniku działalności konspiracyjnej ojca Stanisława Wittka, cała rodzina musiała przenieść się do Kijowa. Tam, w wieku osiemnastu lat, Maria Wittek wstąpiła do Polskiej Organizacji Wojskowej i ukończyła szkołę podoficerską.

Niedługo potem skończyła również studia na Wydziale Matematycznym Uniwersytetu Kijowskiego. W tym czasie związała się z majorem Leopoldem Lisem-Kulą, komendantem Polskie Organizacji Wojskowej w Kijowie, który zginął w 1919 roku w walkach z Ukraińcami. Maria Wittek już nigdy nie wyszła za mąż ponownie.

Kariera wojskowa

Maria Wittek była żołnierzem Ochotniczej Legii Kobiet, który brał udział w obronie Lwowa w 1920 roku oraz był pierwszym kobiecym oddziałem w historii. Po wojnie zdołała ukończyć półroczny kurs w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie, uzyskując stopień oficerski. Bardzo mocno zaangażowała się sprawy wojskowe Rzeczypospolitej, głównie na rzecz kobiet.

W 1922 roku przyczyniła się do powstania Komitetu Społecznego Przysposobienia Kobiet do Obrony Kraju. Dzięki staraniom komitetu powołany został Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. W latach 1928-1934 Maria Wittek pełniła funkcję komendanta Organizacji Przysposobienia Kobiet do Obrony Kraju. Przed wybuchem II wojny światowej do organizacji należało około 35 tysięcy kobiet.

II wojna światowa

Po wybuchu II wojny światowej, Maria Wittek służyła jako Komendantka Główna Kobiecych Batalionów Pomocniczej Służby Wojskowej. W trakcie kampanii wrześniowej, 15 września, awansowała do stopnia pułkownika. Przebywała we Lwowie, w którym szkoliła kobiety do służby pomocniczej. Po zajęciu Lwowa przez Sowietów, przedostała się do Warszawy.
Tam zajęła się tworzeniem struktur kobiecych oddziałów konspiracyjnych i stanęła na czele Wojskowej Służby Kobiet. Organizacja bardzo szybko objęła swoim zasięgiem większość terenów II RP. Podczas powstania warszawskiego koordynowała działanie oddziałów kobiecych. Po klęsce powstania dostała się do Częstochowy, gdzie kontynuowała działalność, m.in. w organizacji „Nie”.

Po wojnie

Po zakończeniu II wojny czyniła starania, by na nowo powołać Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, jednak nie pozwoliły na to formujące się w Polsce władze komunistyczne. W 1949 roku Maria Wittek została aresztowana.

Po wyjściu z więzienia działała na rzecz upamiętnienia służby kobiet w AK.
Jej wysiłki i dokonania zostały docenione dopiero po wojnie. 3 maja 1991 roku została mianowana na stopień generała. Co istotne, jako pierwsza kobieta w historii.
Zmarła 19 kwietnia 1997 roku w Warszawie.