Maria Skłodowska-Curie życiorys

Życiorys i biografia Marii Skłodowskiej-Curie

Maria Skłodowska-Curie to pierwsza noblistka i jedyna kobieta, która została wyróżniona tą nagrodą dwukrotnie. Urodziła się 7 listopada 1867 r. w Warszawie jako piąte dziecko Władysława i Bronisławy Skłodowskich.

Dzieciństwo i edukacja

Maria była najmłodszym dzieckiem rodziny nauczycielskiej. Już od najwcześniejszych lat przejawiała wysoką inteligencję, prawdopodobnie potrafiła czytać już w wieku 4 lat. Mając 10 lat rozpoczęła roczną edukacje w prywatnej pensji dla dziewcząt prowadzonej przez matkę. Następnie uczęszczała do III Gimnazjum Żeńskiego, które ukończyła w 1883 r. ze złotym medalem. Młoda Skłodowska poznawała nauki przyrodnicze w latach 1884-85 r. uczęszczając do nielegalnego „Latającego Uniwersytetu”. Pracowała również jako guwernantka u właścicieli ziemskich w okolicy Płocka. Dalszą wiedzę z zakresu fizyki i chemii uzupełniała w pracowni naukowej Muzeum Przemysłu i Rolnictwa. W zaborze rosyjskim kobiety nie mogły studiować na uczelniach wyższych, dlatego Maria w 1891 r. wyjechała do Paryża, by kontynuować naukę na Sorbonie. Ukończyła dwa kierunki: w 1893 r. fizykę, rok później uzyskała dyplom z matematyki. Pracę doktorską z zakresu fizyki obroniła w 1903 r., tym samym, w którym dostała pierwszą Nagrodę Nobla.

Życie prywatne

Pracując jako guwernantka, Maria poznała i zakochała się w synu swoich pracodawców, bogatej ziemiańskiej rodziny. Mimo uczucia łączącego dwójkę młodych ludzi, rodzice Kazimierza Żorawskiego nie zgodzili się na małżeństwo syna z niebogatą nauczycielką. Dopiero po ukończeniu studiów, Maria poznała swojego przyszłego męża, starszego o 8 lat Piotra Curie. Pracując w podobnych dziedzinach szybko znaleźli wspólny język, a 25 lipca 1895 r. wzięli ślub cywilny (Maria była zadeklarowaną ateistką). Mieli dwie córki: Irenę (ur. w 1898 r.), naukowca i noblistkę oraz Ewę (1904 r.), działaczkę pokojową, pianistkę i późniejszą biografkę matki. Małżeństwo Marii i Piotra było bardzo udane, wspólnie pracowali i dokonywali odkryć z zakresu fizyki mimo początkowo skromnych możliwości sprzętowych. Tragiczna śmierć Piotra w wypadku drogowym w 1906 r. była prawdziwym ciosem dla Skłodowskiej-Curie.

Kariera naukowa i odkrycia

Zainspirowana pracą Becquerela dotyczącą promieniotwórczości uranu, Skłodowska-Curie wraz z mężem rozpoczęła dalsze prace dotyczące tego pierwiastka. W trakcie doświadczeń dowiedli istnienie nowego pierwiastka promieniotwórczego, nazywając go polonem na cześć ojczyzny Marii. Jeszcze w tym samym roku (1898) odkryli drugi pierwiastek o podobnych właściwościach – rad. Maria Skłodowska-Curie przedstawiła swoje tezy w pracy doktorskiej. Za swoje osiągnięcia zostali odznaczeni licznymi nagrodami, w tym najważniejszą – Noblem z dziedziny fizyki za badania w dziedzinie promieniotwórczości. Maria kierowała laboratorium w katedrze fizyki prowadzonej przez Piotra, a po jego śmierci zajęła stanowisko męża. Została w związku z tym pierwszą kobietą – profesorem na Sorbonie. Była również członkiem rad naukowych, laureatem licznych nagród, a w 1912 r. założyła w Paryżu Instytut Radowy. Pracowała w nim aż do śmierci.

Wykorzystanie promieniotwórczości i druga Nagroda Nobla

Jej dorobek naukowy pozwolił na rozwinięcie badań z onkologii, umożliwiając rozwój metod leczenie nowotworów. W trakcie I wojny światowej dzięki Marii na froncie używano przenośnych aparatów rentgenowskich, co znacząco poprawiło diagnostykę i ocaliło życie wielu żołnierzy.

W 1911 r. otrzymała drugą Nagrodę Nobla, tym razem z zakresu chemii, za odkrycie wcześniej wspomnianych pierwiastków.

Śmierć

Długie lata pracy nad promieniotwórczością nie pozostały bez wpływu na zdrowie Skłodowskiej-Curie. W 1934 r. jej samopoczucie pogorszyło się, co zostało początkowo zdiagnozowane jako gruźlica. W trakcie pobytu w sanatorium zdiagnozowano u niej anemię złośliwą oraz postępującą chorobę popromienną. W rezultacie rozwinęła się ostra białaczka. Maria zmarła 4 lipcu 1934 r. i została pochowana obok męża w rodzinnym grobowcu. W 1995 r. ich ciała zostały przeniesione do Panteonu zasłużonych, gdzie Maria spoczywa jako pierwsza kobieta, nie będąca francuskiego pochodzenia.