Konfucjusz życiorys

Życiorys i biografia Konfucjusza

Konfucjusz to jeden z najbardziej znanych filozofów dalekiego wschodu, pochodził z Chin. Żył na przełomie VI i V wieku p.n.e. Jego myśli mają fundamentalny wpływ na kulturę i mentalność ludzi żyjących współcześnie na Dalekim Wschodzie.

Pochodzenie

Konfucjusz urodził się 28 IX 551 roku p.n.e. w obecnej prowincji Shangdong w okolicach Qufu. Wówczas na tych terenach znajdowało się państwo Lu. Nazywany jest także jako: Wielki Mistrz Kong, a prawdziwe imię brzmiało Qui – pagórek (prawdopodobnie od wysokiego czoła, symbolu inteligencji). Matka wychowywała go samotnie, jego ojciec zmarł, gdy chłopiec miał trzy lata. Było to zresztą jego drugie, kontrowersyjne małżeństwo zawarte w celu spłodzenia zdrowego syna. Gdy chłopiec urósł, pomagał matce w utrzymaniu ciężką pracą fizyczną. Mając 15 lat rozpoczął naukę, którą samodzielnie opłacał. Ożenił się w wieku 18 lat.

W tym samym czasie rozpoczął również pracę jako urzędnik państwowy niższego szczebla. Dość szybko awansował na kolejne stanowiska stając się następnie doradcą księcia i ważnym politykiem w kraju. Dorobił się opinii bardzo uczonego i inteligentnego człowieka.

Praca urzędnika i nauczyciela

Życie i działalność Konfucjusza przypadły na schyłek władzy dynastii Zhou (tzw. okresu Wiosny i Jesieni). Całe terytorium Chin rozpadło się wtedy na wiele państewek zarządzanych przez książęta, nad którymi jedynie teoretycznie panował król. W tym czasie powstały i umacniały się jego poglądy, zakładające scentralizowaną władzę nad państwem. Równocześnie praworządność i ład społeczny miały być przywrócone dzięki moralności zarówno na szczeblu państwowym jak i indywidualnym. Była to tzw. droga człowieka poczciwego – dao.

W 530 r. p.n.e. Konfucjusz skupił się na działalności edukacyjnej zakładając własną szkołę. Uczono w niej pisania, podstawowej wiedzy i zasad zachowywania się. Równocześnie rozwijała się jego kariera urzędnicza. Nowy władca Lu mianował go w 510 r. p.n.e. na ministra sprawiedliwości, sam Konfucjusz reformował m.in. system podatkowy. W 497 r. musiał jednak opuścić państwo w wyniku buntu. Przez kilka lat podróżował po okolicznych księstwach dzieląc się swoimi ideami, nie spotykał się jednak ze zbyt przychylnym przyjęciem. Nie był sprawnym politykiem, zarzucano mu m.in. wyniosłe traktowanie rozmówców.

Śmierć Konfucjusza

Po kilkunastu latach powrócił do swojej ojczyzny, gdzie skupił się na pracy nauczycielskiej i wychowawczej. Według różnych przekazów, w momencie śmierci skupiał wokół siebie 3000 uczniów, z czego 72 zajmowało wysokie stanowiska państwowe.

Konfucjusz zmarł w 479 r. p.n.e. w Zou, pochowano go w Qufu, gdzie do dzisiaj znajduje się jego grób.

System filozoficzny

Wcześniej wspomniany system wartości, który wyznawał Konfucjusz oparty był na tradycyjnych wartościach i rolach społecznych. Powrót do przypisywanych im funkcji (ojca i syna, panującego i poddanego) był według niego gwarantem zatrzymania chaosu i wprowadzenia ładu. Upatrywał stabilności państwa w podstawowej roli rodziny i moralności jednostki. Konfucjusz za podstawowe cnoty uważał również mądrość, lojalność, praworządność, czy humanitaryzm. W swoich naukach nie skupiał się na aspekcie metafizycznym i duchowym, wierzeniach, bogach i życiu pozaziemskiemu.

Według tradycyjnych przekazów zredagował piśmiennictwo chińskie pochodzące ze starożytności, wprowadzając do nich autorskie tezy. Do Pięcioksięgu konfucjańskiego należą: Księga dokumentów, Księga przemian, Zapiski o obyczajach, Wiosny i Jesienie, Księga pieśni. Obecnie niestety ciężką jednoznacznie potwierdzić autorstwo Konfucjusza, uważa się, że myśli zostały pośmiertnie spisanego przez jego uczniów. Wypowiedzi i uwagi filozofa spisane przez jego naśladowców zostały zebrane w Dialogi konfucjańskie.

Konfucjanizm kiedyś i dziś

Po śmierci filozofa kolejne pokolenia wyznawców rozpowszechniały jego idee po całych Chinach. W III w. n.e. konfucjanizm został uznany jako uniwersalna i oficjalna doktryna państwowa w Chinach. Na przestrzeni kolejnych wieków kolejni władcy dbali o umacnianie kultu myśliciela, aż do Powstania Republiki Chińskiej w XX wieku.

System wartości Konfucjusza miał też niebagatelne znaczenie w kształtowaniu duchowości i społeczeństw w Wietnamie, Japonii, Tajwanie, czy Korei Płd. Dzięki jezuickim misjonarzom wracającym z Dalekiego Wschodu również Europejczycy poznali nauki Konfucjusza w XVII i XVIII w.