Igor Strawinski życiorys

Życiorys i biografia Igora Strawinskiego

Kompozytor, pianista i dyrygent pochodzenia rosyjskiego. Jeden ze słynniejszych kompozytorów muzyki poważnej w XX wieku. Twórca neoklasycyzmu, dokonał syntezy muzyki współczesnej i tej z wcześniejszych epok.

Dzieciństwo i edukacja

Igor Strawinski urodził się 17 czerwca 1882 w Oranienbaum k. Petersburga. Wywodził się z muzycznej rodziny. Jego ojciec Fiodor był śpiewakiem Opery Maryjskiej w Petersburgu, w jego ślady poszedł później brat kompozytora. Z kolei matka, Anna Kryłowna Chołodowska z zawodu była pianistką i akompaniatorką męża. Miał trójkę rodzeństwa. Strawinski od strony ojca miał polskie korzenie. Jego przodkowie należeli do rodu szlacheckiego o herbie Sulima.

Gdy chłopiec miał 9 lat rozpoczął naukę gry na fortepianie. Mimo trudności w nauce ukończył renomowane petersburskie gimnazjum Gurewicza. Pociągała go muzyka, ale zgodnie z wolą ojca studiował prawo na Uniwersytecie w Petersburgu. Równolegle uczył się prywatnie u  Mikołaja Rimskiego-Korsakowa, który odkrył talent Igora do kompozycji. Samodzielnie uczył się również kontrapunktu i harmonii.

Pobyt w Paryżu

Kompozytor wyjechał do Europy Zachodniej w 1909 r. Nawiązał też wtedy współpracę ze swoim rodakiem, Sergiuszem Diagilewem, który był impresario Baletu Rosyjskiego w Paryżu. Strawinski rozpoczął pisanie dla niego muzyki do baletów. W trakcie tej współpracy powstało wiele dzieł, m.in. Pietruszka, Ognisty ptak, czy najbardziej znany – Święto wiosny. Ten czas twórczości Igora nazywany jest „rosyjskim” (do około 1920 r.).  W tworzonych dziełach często nawiązywał do rosyjskiej muzyki ludowej, co było chętnie słuchane przez publiczność.

Święto wiosny

Balet, który miał premierę w 1913 r. w Paryżu jest dzisiaj jednym z najbardziej znanych na całym świecie i należy do żelaznego repertuaru wielu teatrów. Jednak jego pierwsze przedstawienie wywołało skandal ze względu na muzykę (nowatorskie rozwiązania rytmiczne i harmoniczne) i choreografię. Nowatorskość rozwiązań tak rozsierdziła publiczność, że w trakcie wykonywania dzieła rozległy się krzyki, gwizdy i tupania nogami. Doszło nawet do rękoczynów między widzami, a 40 osób siłą wyprowadzono z teatru. Z powodu zgiełku nikt z występujących, poza dyrygentem nie słyszał muzyki.

Ogromny skandal nie zakończył jednak kariery kompozytora, wręcz przeciwnie. Zyskał ogromną sławę, a w późniejszym czasie przychylność krytyki (m.in. współczesnych mu kompozytorów – Debussy’ego i Ravela).

I wojna światowa i dwudziestolecie międzywojenne

W trakcie wojny Strawinski wyjechał do Szwajcarii. Oprócz komponowania zajął się również dyrygenturą. W 1915 r. zadebiutował wystawiając balet z narratorem – Historię żołnierza. Występował również jako pianista, wykonując skomponowane przez siebie utwory. Były to m.in. Koncert fortepianowy i Koncert na dwa fortepiany, który wykonywał wraz ze swoim synem Światosławem. W 1925 r. wyjechał na trasę koncertową do USA, gdzie przyjęto go entuzjastycznie, a zarobiona wówczas gaża miała wartość dzisiejszego pół miliona dolarów.

Po zakończeniu wojny Strawinski wrócił do Francji. Po nieudanej próbie otrzymania polskiego obywatelstwa (majątek jego żony znajdował się po wojnie w granicach Rzeczypospolitej) otrzymał francuski paszport. Dwudziestolecie międzywojenne to w twórczości Igora Strawinskiego powrót do neoklasycyzmu. Zakładał on współczesną interpretację w zakresie rytmu i harmonii dawnych linii melodycznych. Tworzył wówczas utwory orkiestrowe i kameralne: Pulcinella, Pocałunek wróżki, Symfonia instrumentów dętych, Concerto in D. Symfonia psalmów – dzieło o charakterze religijnym jest wyrazem nawrócenia kompozytora po śmierci Diagilewa.

Wyjazd do USA

Mimo sukcesów na polu zawodowym nie ominęły go życiowe tragedie. Pod koniec lat 30. w krótkim czasie zmarła jego matka, żona i córka.

Wraz z wybuchem II wojny światowej wyjechał do ponownie do Stanów Zjednoczonych. Osiadł na stałe w Los Angeles. Od tego czasu rozpoczął się również kolejny okres jego twórczości, w trakcie której posługiwał się techniką serialną. Ostatnie dwie dekady swojego życia inspirował się dodekafonią wplatając ją do swojego stylu.

Utwory pisane w USA to m.in. Symfonia w trzech częściach, Ebony concerto (inspirowane muzyką jazzową). Utwory o tematyce sakralnej - Treny, Introitus i Requiem Canticles. W nurcie dodekafonii powstały np. In Memoriam Dylan Thomas, czy balet Agon.

Po zakończeniu wojny odnowił również związki z Europą i wyjeżdżał koncertować. W 1962 r. odwiedził swoją ojczyznę, ZSRR. Koncertował również w Polsce w 1965 r.

Życie prywatne i śmierć

W 1905 r. Strawinski ożenił się z Jekatieriną Nosienko, z którą miał 4 dzieci – dwie córki i dwóch synów. Po jej śmierci w 1937 r. ożenił się ponownie z Wierą de Bosset, byłą tancerką baletową. Pod koniec swojego życia Igor Strawinski przestał występować publicznie, a ostatnie dwa lata spędził w Nowym Jorku. Tam też zmarł 6 kwietnia 1971 r. na zawał serca. Został pochowany na weneckiej wyspie San Michele nieopodal Diagilewa.