Jacek Wszoła życiorys

Życiorys i biografia Jacka Wszoły

Były polski lekkoatleta specjalizujący się w skoku wzwyż. Dwukrotny medalista olimpijski w tej dyscyplinie, zdobywca licznych rekordów.

Edukacja i kariera juniorska

Urodził się 30 grudnia 1956 r. w Warszawie jako syn nauczycieli wychowania fizycznego. Jego ojciec, Roman był znanym trenerem lekkoatletyki.

Jacek ukończył Zespół Szkół Łączności, później studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim, by również studentem Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie.

Karierę juniorską rozpoczął w 1971 r. mając 15 lat. Dzięki ojcu, trenerze lekkoatletyki, jako dziecko był częstym gościem na stadionie, a wybór drogi życiowej był dość naturalną konsekwencją. W młodości interesowało go również prawo, jednak nie ukończył rozpoczętych studiów.

Początki seniorskie

Od początku kariery związany był z AZS – AWF Warszawa, a jego pierwszym szkoleniowcem był Stanisław Janowski. W 1974 r. Wszoła zaczął trenować ze swoim ojcem i zdobył swój pierwszy złoty medal w seniorskich Mistrzostwach Polski, skacząc na wysokość 2,20 m. Rok później triumfował w juniorskich mistrzostwach Europy w Atenach skacząc 2 centymetry wyżej.

W trakcie swojej kariery 12-krotnie brał udział w Mistrzostwach Polski seniorów. Z jednym wyjątkiem, (w 1983 r.) za każdym razem zdobywał złoty medal. Ma również w kolekcji 9 złotych i dwa srebrne medale z halowych Mistrzostw Polski.

Igrzyska Olimpijskie

Mając niespełna 20 lat pojechał na swoje pierwsze Igrzyska Olimpijskie do Montrealu. W deszczowym konkursie rozegranym 31 lipca pokonał swoich rywali, w tym faworyta gospodarzy Grega Joya. W pięknym stylu jako jedyny pokonał poprzeczkę na wysokości 2,25 m. Był to również nowy rekord olimpijski. Niespodziewana wygrana sprawiła, że Wszoła został gwiazdą w całym kraju i nazywany był „cudownym dzieckiem” z Montrealu, z czym się jednak nie zgadzał.

Cztery lata później pojechał na Olimpiadę do Moskwy jako faworyt zawodów. Niestety został pokonany przez nieznanego zawodnika NRD, Gerda Wessiga. Niemiec pokonał wysokość 2,36 m. ustanawiając równocześnie nowe rekordy – świata i olimpijski, obydwa należące do Wszoły. Polak w finale zawodów pokonał poprzeczkę na wysokości 2,31 m., poprawiając swoje własne najlepsze osiągnięcia. Nie udało mu się jednak zbliżyć do rywala, gdyż spalił trzy próby na 2,33 m. Jacek Wszoła uznał srebro za porażkę zwłaszcza, że przez resztę sezonu skakał rewelacyjnie, a kilka miesięcy wcześniej zdobył rekord świata. Co ciekawe, po latach okazało się, że rywalizacja nie była czysta, gdyż Wessig stosował doping.

Ze względu na sytuację polityczną i stan wojenny w Polsce nie pojechał na Igrzyska Olimpijskie do Los Angeles w 1984 r., a start w Seulu w 1988 r. uniemożliwiła mu słaba forma i brak zdobytego minimum.

Mistrzostwa Europy

Po sukcesie w Montrealu Wszoła zdobył złoty medal na halowych Mistrzostwach Europy w 1977 r. Na zawodach tego typu startował jeszcze czterokrotnie, zdobywając w 1980 r. srebro w Sindelfingen.

Był reprezentantem kraju także na Mistrzostwach Europy na otwartym stadionie w Rzymie (1974 r.), Pradze (1978 r.) i Atenach (1982 r.), nie zdobył tam jednak żadnego miejsca medalowego. W trakcie ostatnich mistrzostw został nawet zdyskwalifikowany i  nie wystąpił w finale zawodów. Miało to związek z tzw. aferą pantoflową i konfliktem między zawodnikiem, a PZLA. Wszoła miał podpisany kontrakt na buty startowe z japońską firmą ASICS, z którą współpracował od 1977 r., z kolei oficjalne buty związkowe były sponsorowane przez Adidasa. Jacek odmówił założenia butów konkurencji tłumacząc to komfortem swojego obuwia, jednak władze związku były nieubłagane i ostatecznie nie pozwoliły mu na start. Sam sportowiec komentował po latach tę aferę jako decyzję czysto polityczną, gdyż miała ona miejsce w trakcie stanu wojennego.

Inne zawody i rekordy

Będąc w szczycie swojej kariery zdobył złoty metal na Uniwersjadzie w 1977 r. odbywającej się w bułgarskiej stolicy. W zawodach tej rangi startował jeszcze dwukrotnie – w Meksyku (1979 r.) i Edmonton (1983 r.), nie zdobył jednak miejsc medalowych.

W trakcie swojej kariery reprezentował Polskę na 29 meczach międzypaństwowych, zdobywając łącznie 15 zwycięstw. Swoje sukcesy osiągał m.in. w Pucharze Świata i Pucharze Europy zdobywając niejednokrotnie wysokie miejsca półfinałach i finałach.

25 maja 1980 r. zdobył rekord świata w trakcie zawodów w niemieckim Eberstadt. Skoczył wówczas 2,35 m. co równocześnie stanowi rekord życiowy. Jak sam wspominał, przez problemy organizacyjne o mało nie spóźnił się na zawody, na których był jedynym obcokrajowcem.

Jacek Wszoła jest równocześnie 11-krotnym rekordzistą Polski (zdobywał je w latach 1974-1980).

Kontuzja

Wiele lat owocnej kariery sportowej wiązało się ze sporym ryzykiem urazów. Już po Igrzyskach w Moskwie w 1980 r. w trakcie zawodów w Poznaniu, Jacek Wszoła niefortunnie odbił się od wadliwego paska tartanu co spowodowało zerwanie więzadeł stawu skokowego. Rehabilitacja zajęła mu 18 miesięcy i mimo powrotu do pełnej sprawności nie osiągał już tak dobrych rezultatów jak wcześniej.

Sportowa emerytura

Po zakończeniu kariery sportowej w 1989 r. imał się różnych zajęć. Przez dwa sezony był trenerem lekkoatletycznym w Szwecji, jednak z różnych powodów nie wytrzymał do końca kontraktu. Po powrocie do kraju próbował swoich sił w różnych biznesach. W 1999 r. wraz ze wspólnikami założył sieć klubów fitness „Gymnasion”. Pomimo zaangażowania, interes okazał się fiaskiem. Olimpijczyk wspominał w wywiadach, że po zamknięciu tego biznesu bardzo przeżył porażkę, a także ucierpiał jego wizerunek jako człowieka osiągającego sukcesy.

Obecnie sporadycznie jest gościem telewizyjnym i komentatorem zawodów sportowych, angażuje się również w inicjatywy mające zwiększać aktywność fizyczną wśród dzieci i młodzieży.

Życie prywatne

Ma żonę Krystynę, z którą doczekał się dwójki dzieci – córki Anny i syna Jacka. Jak wspomina w wywiadach, jego kariera zawodnicza zbiegła się w czasie z dzieciństwem potomstwa, dlatego teraz stara się nadrobić ten czas spędzając go z wnukami.

Ciekawostki, odznaczenia

Ma 195 cm wzrostu, w trakcie kariery ważył ok. 78 kg.

Laureat drugiego miejsca plebiscytu Przeglądu Sportowego w 1976 r. Zdobył również Złote Kolce – nagrodę dla najlepszego polskiego lekkoatlety.

Zasłużony Mistrz Sportu, otrzymał również Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.