Cham życiorys

Rys Biograficzny Chama

Jest to postać biblijna z Księgi Rodzaju, jeden z synów Noego. Symbolicznie uważa się go za praprzodka ludności zamieszkującej Kanaan i Afrykę (m.in. Egipt, Libię i Etiopię), funkcjonujących również pod pojęciem ludności chamickiej.

Historia

Jego imię z hebrajskiego oznacza spalony bądź czarny. Jako syn Noego przebywał z nim i resztą rodziny na pokładzie arki w trakcie zesłanego przez Boga potopu. Po przeżyciu kataklizmu, podobnie jak ojciec, razem z braćmi zajmował się uprawą roli. Stał się bardziej znany od swojego rodzeństwa za przyczyną występku, którego się dopuścił. W Księdze Rodzaju jest zapis mówiący, że jedną z roślin uprawianych przez Noego była winorośl. Gdy napił się wyprodukowanego przez siebie wina, upił się i leżał nagi w swoim namiocie. W takim stanie zobaczył go Cham i „odkrył nagość swojego ojca” (por. Rdz. 9), o czym powiedział swoim braciom. To biblijne sformułowanie jest także przez niektórych interpretowane jako odbycie stosunku seksualnego z żoną ojca. Za pochwalenie się swoim postępkiem braciom, Cham został wygnany, a Noe przeklął jego syna – Kanaana.

Oprócz wspomnianego syna Cham posiadał jeszcze troje starszych dzieci: Kusha, Mizraima i Puta.

Przeżył 536 lat. Po śmierci pogrzebano go na terenach dzisiejszego Pakistanu w mieście Pind Dadan Khan. Według przekazów miejscowej ludności tam znajduje się jego grób.

Interpretacja

Dosłownie potraktowane słowa Biblii o odkryciu nagości ojca przez syna, oznaczają brak szacunku i celowe podglądanie. Wskazywał na to zwłaszcza fragment o starszych braciach, którzy zasłonili nagość ojca przykrywając go i odwracając głowy. Istnieje jednak inna interpretacja, poparta alegorycznym znaczeniem „odkrycia nagości ojca”, co w Biblii oznaczało współżycie seksualne z żoną ojca. Przeklęcie przez Noego najmłodszego syna Chama wydaje się uzasadnione, ze względu na jego przypuszczalne pochodzenie jako dziecka z nieprawego łoża. Jeśli matka Kanaana była również matką Chama, jest to także przykład kazirodztwa, słusznie potępionego na kartach Księgi Rodzaju. Istnieją również interpretacje mówiące o gwałcie, którego Cham dokonał na ojcu, jednak trudno wtedy wytłumaczyć przyczynę przekleństwa Kanaana.

Obecność w kulturze

Biblijna scena, której bohaterem jest Cham przez lata była uwieczniana przez artystów w swoim dosłownym znaczeniu. Również w języku polskim utrwaliło się sformułowanie, gdzie chamem nazywa się człowieka źle wychowanego, prostaka i gbura.