Baruch Spinoza życiorys

Biografia i życiorys Braucha Spiznozy

Filozof, jeden z głównych filozofów racjonalizmu XVII-wiecznego. W obszarze jego zainteresowań była także metafizyka, etyka oraz filozofia umysłu i polityki. Klasyk panteizmu. Urodzony 24 listopada 1632 roku.

Kariera

Spinoza pochodził z Amsterdamu. Tam uzyskał podstawowe wykształcenie. Miał korzenie żydowskie i biegle znał Talmud oraz kabalistykę, władając do tego językiem hebrajskim, łacińskim, włoskim, francuskim i hiszpańskim. Z zawodu był optykiem. W 1656 roku został wykluczony z gminy żydowskiej i opuścił Amsterdam. Za życia dokonał streszczeni filozofii Kartezjusza.

W 1670 roku opublikował Traktat teologiczno-polityczny, dzięki któremu zyskał popularność. Odrzucił propozycję wykładania na Uniwersytecie w Heidelbergu oraz propozycję dożywotniej pensji od Ludwika XIV w zamian, za zadedykowanie mu jednego z dzieł. Spinoza zmarł w 1677 roku w Hadze.

Poglądy filozoficzne

Spinoza łączył zainteresowanie mistycyzmem i panteizmem z aktualnym w jego czasach racjonalizmem. Starał się doprowadzić do ujednolicenia tych systemów. Swoje założenie przedstawił w swoim największym dziele, pt. Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona. Główną koncepcją jest założenie, iż istnieje jedna substancja, która jest budulcem wszechświata. Według tej koncepcji substancja ta jest tożsama z Bogiem, który odpowiada za kształt świata. Ogólnie filozof uważał, że Bóg jest złączony z naturą. Przez co jest nieskończony, samoistny oraz wszechmocny. Wobec tego Spinoza uważał, że wszystko co istnieje jest Bogiem i to w dosłownym znaczeniu. Jak twierdził, „nie istnieje żadna substancja, która by nie była Bogiem.” Zatem nic nie istnieje poza Bogiem i wszystko jest Bogiem. Wszelka przyroda, natura i materia razem tworzą Boga. Jednocześnie uważał Boga za siłę racjonalną, skąd wywodził stałość praw natury.

Poza panteizmem, dzieło Etyka… zawiera również tezę, iż wiedza ludzka może pochodzić czterech źródeł. Wedle pierwszego z nich, wszelkie wiadomości są przez nas przeczytane lub zasłyszane. Według filozofa źródła te dostarczają wiedzy fałszywej. Drugim źródłem jest doświadczenie, które również może być fałszywe, gdyż mogą stanowić o utrwalaniu błędnych przekonań opartych wyłącznie o autorytecie osoby, od której dane informacje znamy. Trzecim sposobem jest rozumowanie, a czwartym intuicja.

Najważniejsze dzieła filozoficzne

• Zasady filozofii Kartezjusza w porządku geometrycznym wywiedzione (1663 r.);
• Traktat teologiczno-polityczny (1670 r.);
• Pośmiertnie: Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona, Traktat o poprawie umysłu, Traktat polityczny, Traktat o Bogu, człowieku i jego szczęśliwości.