Andrzej Munk życiorys

Spis treści

Życiorys i biografia Andrzeja Munka
Dzieciństwo i młodość
Praca reżysera i operatora
Życie prywatne
Śmierć
Wybrana filmografia - filmy dokumentalne:
Wybrana filmografia - filmy fabularne

Życiorys i biografia Andrzeja Munka

Andrzej Munk przyszedł na świat w 1921 r. w Krakowie, zmarł 20 września 1961 r. w Łowiczu. Ukończył reżyserię na Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi (1951 r.). Był polskim reżyserem, walczył w Powstaniu Warszawskim.

Dzieciństwo i młodość

Urodził się w żydowskiej rodzinie. Jedyny syn Ludwika i Antoniny Frisch. Miał dwie starsze siostry. Maturę napisał w Krakowie w 1939 r., kilka miesięcy przed wybuchem II wojny światowej.

Kiedy wybuchła wojna, początkowo brał udział w działaniach obronnych, następnie wraz z rodziną przeniósł się do Warszawy. Z rodziną mieszkał do 1942 r., wtedy zdecydował się na zmianę nazwiska na Wnuk i wyprowadzkę od bliskich. Szybko zaangażował się w działania ruchu oporu. W Powstaniu Warszawskim walczył w IV Batalionie OW PPS. im. Jarosława Dąbrowskiego, po klęsce powstania trafił do transportu, z którego udało mu się uciec. Dotarł do Krakowa i tam doczekał końca wojny. Po wojnie wyjechał do Warszawy, gdzie brał aktywny udział w jej odbudowie.

Studia rozpoczął w 1946 r., początkowo zapisał się na architekturę, później przeniósł się na prawo. Jednak studia musiał przerwać, gdyż zachorował na gruźlicę. Z chorobą zmagał się ponad rok. W 1948 r., już po okresie rekonwalescencji, rozpoczął studia reżyserskie i operatorskie na Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi.

Praca reżysera i operatora

Już w 1950 r. ukończył etiudę dokumentalną Sztuka młodych, a rok później Naukę bliżej życia – która była też jego pracą dyplomową. W tym samym roku zrealizował też socrealistyczny Kierunek – Nowa Huta, który opowiadał historię powstającej nowej dzielnicy Krakowa. Swój ostatni dokument nakręcił w 1958 r., był to film Spacerek staromiejski.

Od 1955 r. zajął się filmami fabularnymi. W tym roku ukazał się Błękitny krzyż, który nawiązywał do paradokumentalnego stylu wypracowanego przez Munka. Ciekawostką może być fakt, że wystąpili w nim prawdziwi zakopiańscy górale, a sam film pełen jest wspomnień Munka. Już rok później ukazał się Człowiek na torze (adaptacja opowiadania Stawińskiego Tajemnica maszynisty Orzechowskiego). Film odniósł sukces, uznano go za pierwszą w historii polskiego kina próbą rozliczenia stalinizmu. Na podstawie innych trzech nowel Stawińskiego zrealizował jeszcze jeden film Eroica (1957 r.), film zauważono za granicą. W 1957 r. rozpoczął również pracę jako wykładowca na PWSF w Łodzi.

Andrzej Munk zasłynął głównie z tragikomedii o II wojnie światowej. Kolejnym ważnym w dorobku filmem o nieco szerszej tematyce było Zezowate szczęście (1960 r.). Powstał on na podstawie autorskiego scenariusza, który specjalnie dla Munka napisał Stawiński.

Na podstawie słuchowiska Zofii Posmysz w 1960 r. przygotował widowisko telewizyjne Pasażerka. Poruszało ono historię kobiet, więźniarki i strażniczki Auschwitz-Birkenau. Następnie w 1961 r. rozpoczął pracę nad filmem o tym samym tytule. Film nie został przez niego ukończony. Zdjęcia przerwała jego nagła śmierć. Po dwóch latach zdecydowano, że film zostanie zmontowany bez dogrywania brakujących ujęć. Ostatecznie do kin trafił 20 września 1963 r., został bardzo ciepło przyjęty – zdobył nagrodę FIPRESCI w festiwalu w Cannes.

Andrzej Munk razem z Andrzejem Wajdą stworzył podwaliny do polskiej szkoły filmowej.

Życie prywatne

Od 1946 r. był żonaty z Halszką Joanną Próchnik (zm. w 1968 r.). Lubił podróże, jazz i muzykę poważną, a szczególnie Joahanna Sebastiana Bacha.

Śmierć

Zginął w wypadku samochodowym 20 września 1961 r. pod Łowiczem. Jego samochód zderzył się z ciężarówką. Pochowano do na cmentarzu na Powązkach w Warszawie.