Władysław Reymont życiorys

Władysław Reymont był polskim pisarzem, prozaikiem, autorem licznych nowel. Jest uznawany za jednego z czołowych przedstawicieli nurtu realizmu i naturalizmu w okresie Młodej Polski. Jest laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, którą otrzymał za epokową powieść pt. Chłopi. Uznano go za jednego z najwybitniejszych pisarzy w polskiej literaturze.

Dzieciństwo i młodość

Pisarz urodził się 7 maja 1867 roku w miejscowości Kobiele Wielkie. Ojciec Józefa Reymonta był organistą. Pełnił również funkcje kanclerza przy tuszyńskiej parafii – prowadził m.in. księgi stanu cywilnego i wspierał proboszcza w bieżącym zarządzaniu. Matka pisarza wywodziła się ze zubożałej krakowskiej rodziny szlacheckiej. Oboje rodzice namawiali syna, by poszedł w te ślady i sam zajął się grą na organach. Młody Władysław zrezygnował jednak z solidnej edukacji na rzecz licznych podróży po Polsce i Europie oraz wolnych zawodów. Był absolwentem Warszawskiej Szkoły Niedzielno-Rzemieślniczej. Uzyskał zawód krawca i podjął się pracy czeladnika. W 1884 roku został członkiem trupy teatralnej, z którą współpracował przez cztery lata. Później pracował w Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Matka zmarła w 1890 roku.

Dopiero od roku 1984 pisarz zaczął utrzymywać się ze swojej właściwej działalności. Pierwsze utwory powstały już w roku 1882, ale w latach 90. po przeprowadzce do Warszawy pisarstwo Reymonta nabrało znaczenia.

W 1902 roku uzyskał stabilizacje finansową dzięki środkom z odszkodowania przyznanego po wypadku kolejowym, w wyniku którego artysta złamał kilka żeber.

Działalność społeczna i kulturalna

15 lipca 1902 roku Władysław Reymont ożenił się z Aurelią Szabłowską. Tego samego roku zmarł jego brat. Pisarz był naocznym świadkiem wydarzeń rozgrywających się w ramach rewolucji, które opisywał na łamach prasy. Niektóre teksty przedrukowano później w formie książkowej w edycji Dzieł Wybranych. Reymont był członkiem Ligii Narodowej.

W 1924 roku została mu przyznana Nagroda Nobla w dziedzinie literatury – zły stan zdrowia uniemożliwił mu jednak jej osobiste odebranie. W tym czasie wstąpił do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast”, a od 1925 roku nosił tytuł Honorowego Członka Towarzystwa Dziennikarzy Polskich we Lwowie.

Twórczość literacka

Twórczość Władysława Reymonta jest mocno zróżnicowana i niejednorodna. Pisarz zajmował się różnymi tematami, motywami oraz formami literackimi. Najwybitniejszym dziełem twórcy jest powieść pt. Chłopi (to ona była powodem nominacji do Nagrody Nobla). Prace nad nią rozpoczął już w roku 1901, zbierając odpowiedni materiał. Powieść została dwukrotnie sfilmowana – w roku 1922 oraz w 1973. Książka opisuje codzienne życie mieszkańców wsi Lipce, tradycje, obrzędy i przemiany dokonujące się na polskiej wsi na początki XX wieku.

Ziemia obiecana

Głównym wątkiem poruszonym na kartach powieści jest mechanizm „zarabiania pieniędzy”, a właściwie ich „robienia” przez głównych bohaterów – trzech inwestorów, przedsiębiorców: Polaka (Karola Borowieckiego), Niemca (Maxa Bauma) oraz Żyda (Moryca Welta). Pomimo różnic narodowościowych i obyczajowych mężczyźni świetnie porozumiewają się w sprawach biznesowych. Ich wspólnym dziełem jest fabryka, razem pokonują konkurencję i osiągają sukces.

W pewnym sensie Ziemia obiecana stanowi swoisty manifest polityczny autora, ale jest również wyrazicielką reymontowskich idei antyurbanistycznych. Pisarz był zwolennikiem natury, przyrody, lubił przeciwstawiać sobie otoczenie chłopskie z miejskim, według niego – patologicznym.

Powieść została zekranizowana dwa razy – najpierw w 1927 roku, a następnie w 1974. Na jej podstawie powstał również serial telewizyjny w reżyserii Andrzeja Wajdy.

Chłopi

To wiekopomne dzieło Reymonta powstawało w latach 1901-1908 i stanowi wymowny obraz chłopskiej rzeczywistości. Autentyczności nadaje jej język, jakim została napisana (z elementami chłopskiej gwary). Większość wydarzeń rozgrywa się we wsi o nazwie Lipce, w której życie mieszkańców jest zupełnie splecione z rytmem przyrody. Nawet kolejne tomy powieści noszą tytuły wzięte od nazw pór roku. Tok narracji skupia się na wątkach romansowych, ekonomicznych oraz obyczajowych, związanych ze społecznością chłopów. Chłopi również byli wielokrotnie ekranizowani – 1922 roku oraz pięćdziesiąt lat później.

Śmierć

Władysław Reymont zmarł w swoim mieszkaniu w Warszawie 5 grudnia 1925 roku. Trumna z jego ciałem została uroczyście wystawiona w katedrze św. Jana Chrzciciela. 9 grudnia pochowano go na Cmentarzu Powązkowskim w Alei Zasłużonych. Serce pisarza zostało złożone w filarze w kościele św. Krzyża na Krakowskim Przedmieściu.

Wybrana twórczość

Do najbardziej znanych utworów Władysława Reymonta należą:

• Pielgrzymka do Jasnej Góry (1895)
• Komediantka (1896)
• Fermenty (1897)
• Marzyciel (1910) – szkic powieściowy
• Wampir (1911) – powieść grozy
• Rok 1794 (1913–1918)
• Z ziemi chełmskiej. Wrażenia i notatki (1916), opowiadanie
• Legenda (1924), opowiadanie.