Tadeusz Dołęga-Mostowicz życiorys

Tadeusz Dołęga-Mostowicz - życiorys i biografia

Tadeusz Dołęga-Mostowicz to pisarz, autor słynnych powieści, Kariera Nikodema Dyzmy, Znachor, czy Doktor Murek, zekranizowanych w powojennej Polsce. W dwudziestoleciu międzywojennym pracował jako publicysta. Urodzony 10 sierpnia 1898 roku.

Tadeusz Dołęga-Mostowicz - młodość i wykształcenie

Pisarz pochodził z Wileńszczyzny. W dzieciństwie uczył się jazdy konnej oraz strzelectwa.
W 1915 roku ukończył gimnazjum rosyjskie w Wilnie. Po zdaniu matury zaczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Kijowskiego. Podczas studiów należał do Polskiej Organizacji Wojskowej. Pod koniec I wojny światowej przedostał się do Warszawy, aby wstąpić w szeregi formującego się Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Z wojska wystąpił w 1922 roku.

Zawód dziennikarza

Dołęga-Mostowicz dzięki swojemu wujowi dostał pracę w chadecko-narodowym piśmie „Rzeczpospolita”. Pracę rozpoczął w 1924 roku, jako korektor, by rok później zostać etatowym dziennikarzem pisma. Publikował pod pseudonimami.

Podczas przewrotu majowego, w 1926 roku, stanął po stronie rządowej. Oskarżał Piłsudskiego o dopuszczenie się zamachu na legalną władzę i lewicową dyktaturę. Od momentu przejęcia władzy przez sanację, pisarz często krytykował ją w swoich artykułach.

8 września 1927 roku doszło do pobicia pisarza przez, jak się okazało, zwolenników sanacji. Podczas powrotu do domu Mostowicz-Dołęga został napadnięty, pobity i zaciągnięty do samochodu. Później został wywieziony do lasu i tam raz jeszcze pobity. Pobicie wywołało duży odzew w społeczeństwie oraz ze strony prasy. Uchodzące za prosanacyjne „Wiadomości Literackie” stanowczo skrytykowały incydent. Sprawa ostatecznie została jednak umorzona.
Zajście miało jednak poważnie konsekwencje dla pisarza. W wyniku pobicia częściowo stracił słuch i zaczął chorować na serce. Mocno też podupadł na zdrowiu psychicznym.
W 1928 roku zaprzestał pracy dziennikarskiej.

Książki

Za debiut pisarza uznawany jest utwór-humoreska, opublikowana podczas pracy w Rzeczpospolitej, pt. Sen pani Tuńci.

W 1930 roku w częściach została opublikowana jego pierwsza powieść, Ostatnia brygada. Popularność zyskał jednak po publikacji drugiej powieści, pt. Kariera Nikodema Dyzmy. Sukces powieści pozwolił pisarzowi na poświęcenie się wyłącznie pracy literackiej. W 1937 roku Dołęga-Mostowicz opublikował powieść Znachor, która już wtedy została zekranizowana. Rok później stworzył kontynuację książki, pt. Profesor Wilczur. W swoich powieściach poruszał kwestie oraz zjawiska ponadczasowe.

Mostowicz wydał łącznie siedemnaście powieści. Krótko przed rozpoczęciem wojny Mostowicz napisał powieść o pierwszych Piastach. Nie zdążył jej wydać. Maszynopis utworu zaginął podczas wojny.

Tadeusz Dołęga-Mostowicz brał udział w kampanii wrześniowej. Poległ 20 września 1939 roku.

Wybrane dzieła

Ostatnie brygada (1930/1932), Kariera Nikodema Dyzmy (1931/1932),  Prokurator Alicja Horn (1933), Trzecia płeć (1934), Złota Maska (1935), Doktor Murek zredukowany (1936), Znachor (1937), Trzy serca (1938), Profesor Wilczur (1939), Pamiętnik pani Hanki (1939).

Na renesans twórczości pisarza przypadła końcówka lat siedemdziesiątych, kiedy powstały ekranizacje filmowe Znachora oraz Kariery Nikodema Dyzmy i serial Doktor Murek.