Roald Amundsen życiorys

Życiorys i biografia Roalda Amundsena

Podróżnik norweski, badacz polarny, pierwszy w historii zdobywca bieguna południowego. Uznawany za jednego z największych odkrywców w historii. Urodzony 16 lipca 1872 roku.

Młodość

Wpływ na Amundsena i jego decyzję o zostaniu podróżnikiem, miały w dużym stopniu książki Johna Franklina, który badał Arktykę. W 1890 roku rozpoczął studiowanie medycyny. Przerwał naukę w 1893 roku i poświęcił się pasji podróżowania. Niedługo potem rozpoczął przygotowania do wypraw arktycznych.  W 1900 roku został kapitanem żeglugi wielkiej. Pierwsze doświadczenia zdobywał podróżując u boku innych badaczy.

Badania Antarktyki

Amundsen w latach 1897-1899 uczestniczył w wyprawie międzynarodowej antarktycznej, zainicjowany w 1895 roku przez Szósty Międzynarodowy Kongres Geograficzny w Londynie. Amundsen uczestniczył w niej jako sternik na statku Belgica.

Później, w latach 1903-1906, odbył podróż przez Przejście Północno-Zachodnie, podczas której dwukrotnie zimował na Wyspach Króla Williama, gdzie prowadził obserwacje meteorologiczne i astronomiczne. Wraz z ekipą dokonał skartowania obszarów wcześniej niezbadanych. Zebrał także materiał etnograficzny na temat Eskimosów.
W 1908 roku Amundsen planował wyprawę na biegun północny, która nie doszła do skutku.

Wyprawa na biegun południowy

W latach 1910-1912 Amundsen przeprowadził wyprawę na biegun południowy. 13 stycznia 1911 roku dotarł, wraz z ekipą, do wybrzeży Antarktydy. 20 października Amundsen i jego czterech towarzyszy (H. Hansen, S. Hassel, O. Bjaaland i O. Wisting) wyruszyło w wyprawę w celu zdobycia bieguna. Udało im się tego dokonać 15 grudnia 1911 roku.

W drodze powrotnej odkrył jeszcze Góry Królowej Maud. Co istotne, norweska ekipa wyprzedziła o prawie miesiąc ekipę brytyjską, która dotarła na biegun 12 stycznia 1912 roku. Dokumentacja wyprawy została wpisana w 2005 roku na listę Pamięć Świata, sygnowaną przez UNESCO.

Pozostałe eskapady

W latach 1918-1921 Amundsen prowadził kolejną ekspedycją, która miała dotrzeć do bieguna północnego. W roku 1923 oraz 1925 Norweg próbował osiągnąć biegun północny, poprzez podróż samolotem. Dwukrotnie zakończyła się ona niepowodzeniem.

11 maja 1926 roku miała miejsce wyprawa sterowcem, nazwanym przez Amundsena „Norge”. Załoga zdołała przelecieć nad biegunem północnym, a Amundsen został (obok Amerykanina, Oscara Wistinga) pierwszym człowiekiem, który dotarł do obydwu biegunów.
W 1927 roku Amundsen wydał autobiografię.

Akcja ratunkowa i zaginięcie

Roald Amundsen 18 czerwca 1928 roku wyruszył w podróż ratunkową dla włoskiej ekspedycji. Wyruszył samolotem, z którym ostatni kontakt udało się nawiązać niedaleko Wyspy Niedźwiedziej, należącej do Norwegii. Później kontakt z samolotem się urwał. Podróżnicy, do których leciał Amundsen została uratowana przez inną ekipę, a on sam prawdopodobnie rozbił się i poniósł śmierć, gdyż do dzisiaj nie został znaleziony wrak samolotu.

Ważniejsze publikacje

• Zdobycie bieguna południowego (1912, wydanie polskie 1957);
• Lot do bieguna północnego (1926, wydanie polskie ok. 1926);
• Autobiogafia: Moje życie polarnika (1927, wydanie polskie 1993).