Orson Welles życiorys

Biografia i życiorys Orsona Wellesa

Zasłynął przede wszystkim jako twórca amerykańskiej kultury radiowej, teatralnej oraz telewizyjnej. Uważany jest za jednego z najbardziej wpływowych przedstawicieli klasycznego nurtu Hollywood. Jest autorem słynnego filmu pt. Obywatel Kane.

Dzieciństwo i młodość

Orson Welles urodził się 6 maja 1915 roku w Kenosha. Od 1925 roku uczęszczał do szkoły w Madison, a później w Woodstock. Wówczas założył mały zespół teatralny, w którym występował jako aktor i zajmował się inscenizacjami. Postanowił przerwać edukację w 1930 roku i podjął prywatne studia artystyczne, ostatecznie trafiając do Chicago Art Institute.

Od 1931 przebywał w Irlandii, gdzie w Dublinie występował w przedstawieniach w Gate Theatre. Gdy wrócił do Stanów Zjednoczonych pisał własne sztuki dramatyczne, odbywają swoje indywidualne tournée.

Znaczące debiuty

Od 1934 roku Orson Welles jako aktor występował na deskach Broadwayu. W 1935 roku podjął się reżyserii w Phoenix, zaangażował się także w pracę nad audycjami radiowymi dla amerykańskiej sieci NBC. Jego inicjatywa było stworzenie nowojorskiego słynnego Mercury Theatre.

Dojrzała działalność

Pierwszym spektaklem Wellesa była sztuka pt. Juliusz Cezar – była to udana adaptacja dzieła Williama Szekspira. W tym samym czasie, czyli w latach 30. realizował cykl słuchowisk radiowych dla CBS. Polegały one na autorskich adaptacjach znanych tytułów jak np. Wojna światów Herberta Wellsa. W 1939 roku podjął się adaptacji Jądra ciemności Josepha Conrada i The Smiler with the Knife Nicholasa Blake’a. Najsłynniejszym dziełem Orsona Wellesa był film Obywatel Kane, w którym wcielił się on również w główną rolę. W tym czasie reżyser rozpoczął realizację kilku filmów, jednak nie doszły one do skutku. Jeszcze w 1947 roku pojawiła się Dama z Szanghaju, a później artysta wyemigrował do Europy, gdzie pracował we Włoszech i Francji.

Ostatnie lata życia

Orson Welles przez 20 lat przed śmiercią realizował się przede wszystkim jako aktor. Ostatni raz publicznie widziano go na antenie w programie Merva Griffina. Artysta zmarł na zawał serca 10 października 1985 roku.

Życie prywatne

Artysta ożenił się aż trzy razy. Jego pierwszą żona była Virginia Nicolson, którą poślubił w 1934 roku. Po rozwodzie związał się z Ritą Hayworth, a po raz trzeci ożenił się w 1955 roku z Paolą Mori.

Nagrody i wyróżnienia

W 192 roku Orson Welles odebrał nagrodę Oscara za film Obywatel Kane. Uhonorowano go także specjalną nagrodą za swój wkład w rozwój światowego kina (podczas 19. edycji Festiwalu w Cannes). W 1970 roku w Wenecji odebrał nagrodę Honorowego Złotego Lwa, a 1971 honorowego Oscara za całokształt swojej twórczości.