codziennie nowe aktualizacje
Marcin Luter życiorys
Spis treści
Życiorys i biografia Marcina Lutra
Marcin Luter (Martin Luter) przyszedł na świat 10 listopada 1483 r. w Eisleben, zmarł 18 lutego 1546 r. w swojej rodzinnej miejscowości. Niemiecki reformator i twórca luteranizmu. Mnich, teolog, autor licznych katechez, pieśni kościelnych i polemik. Brał udział w tłumaczeniu Biblii na język niemiecki. W kościele protestanckim uważany jest za odnowiciela kościoła, anglikanie uznają go za świętego. Uznawany za prekursora współczesnego języka niemieckiego.
Dzieciństwo i młodość
Syn Hansa i Małgorzaty Luder, którzy pobrali się około 1479 r. Jego ojciec był górnikiem, a później hutnikiem. Marcin Luter urodził się w Eisleben. Jeszcze, kiedy był dzieckiem rodzice przenieśli się do Mansfeld. Tam ojciec miał lepsze warunki do pracy, zakupił własny piec hutniczy.
Pochodził z wielodzietnej rodziny. Jego ojciec ciężko pracował, aby móc posłać syna do szkoły. W późniejszych latach Marcin Luter wspominał go jako srogiego mężczyznę, zawsze jednak mówił o nim z szacunkiem.
Uczęszczał do szkoły łacińskiej w Mansfeld, a następnie od 1497 r. do szkoły katedralnej w Magdeburgu i szkoły w Eisenach. W czasie nauki, chętnie zarabiał na swoje utrzymanie śpiewając w chórze.
W 1501 r. rozpoczął studia na wydziale nauk wyzwolonych w Erfurcie, miał wtedy 18 lat. Początkowo obronił tytuł magistra filozofii, później kontynuował edukację na wydziale prawa. Zrobił to ze względu na wolę ojca, który chciał aby Marcin został prawnikiem. Na nowym wydziale studiował tylko kilka tygodni.
Wstąpienie do zakonu
W wieku niespełna 22 lat wstąpił do zakonu augustianów eremitów w Erfurcie. Dokładne powody tej decyzji nie są znane. Istnieje jednak przekonanie, że miał on ślubować Bogu, że zostanie mnichem w czasie gwałtownej burzy.
W 1506 r. złożył ślubowania, a rok później odbyły się jego prymicje. Decydując się na życie zakonne Luter postąpił wbrew woli ojca.
Krótko po święceniach przeniesiono go do Wittenbergi, gdzie na nowo powstałym uniwersytecie zaczął wykładać filozofię moralną. Po latach zajął się biblistyką. Zdobył tytuł bakałarza Pisma Świętego.
Wstąpienie do zakonu spotęgowało jego wątpliwości. Wiele rozmyślał nad rolą Jezusa w swoim życiu (czasami postrzegał go jako srogiego sędziego, czasami jako miłosiernego Zbawiciela). Zaczął interesować się mistyką niemiecką, czytał między innymi Johannesa Taulera.
Z czasem udało mu się osiągnąć spokój ducha.
Przez cztery tygodnie przebywał też w Rzymie. Tam uczestniczył w życiu religijnym miasta, doświadczył też na własnej skórze zepsucia duchowieństwa. Po powrocie z Rzymu, przeniósł się do Wittenbergi (1511 r.). Tam został zastępcą przeora w klasztorze. Odpowiadał za edukację młodych zakonników.
Spór z kościołem i początki reformacji
W 1516 r. zaczął oddalać się od kościoła i przestał ufać papieżowi. Wtedy to Leon X dopuścił możliwość sprzedaży odpustów za pieniądze i tym samym odpuszczenia grzechów. Wzbudziło to odrazę i sprzeciw Lutra. Wygłosił na temat temat kilka kazań.
Aby sprzeciwić się błędnemu rozumowaniu odpustów, opracował 95 tez. Ogłosił je 31 października 1517 r. w Wittenberdze. Tradycja głosi, że przybił je do drzwi katedry zamkowej. Dodatkowo przekazał je niemieckim biskupom. Pisząc swoje tezy Luter oczekiwał jedynie reform w kościele katolickim, ostatecznie jednak doszło do rozłamu.
Luter został wezwany przez papieża Leona X do wyjaśnienia. Ostatecznie w 1518 r. stanął przed legatem papieskim, kardynałem Kajetanem. Nie doszli jednak do porozumienia. Kardynał oczekiwał, że pod wpływem nacisku Luter wycofa swoje tezy. Ten jednak pozostał nieugięty.
Rok później Luter ponownie stanął przed legatem papieskim, tym razem był to Johann Eck. W czasie spotkania Luter nie mówił już tylko o odpustach, zaczął zwracać uwagę na potrzebę szerszej reformy kościoła. Zaznaczał, że władza papieża nie znajduje uzasadnienia w Piśmie Świętym. Nieomylność przypisywał jedynie Biblii. Śmiałość jego poglądów, doprowadziła do wydania przez papieża ostrzegawczej bulli. Skierowana ona była przeciwko Lutrowi i jego współpracownikom.
Zarządzono też palenie pism Lutra, a jego zwolennikom nakazano zawarcie przymierza z papieżem. W przeciwnym razie grożono im ekskomuniką.
Luter nie ugiął się groźbie i opublikował trzy pisma: O naprawie stanu chrześcijańskiego, O niewoli babilońskiej Kościoła, O wolności chrześcijanina. Dodatkowo, 10 grudnia 1520 r. spalił publicznie w Wittenberdze papieskie księgi oraz skierowaną do niego bullę.
3 stycznia 1521 r. został ekskomunikowany przez papieża Leona X, kilka miesięcy później uznano go za heretyka. Zezwolono na jego prześladowania, a nawet zabójstwo.
Dzięki pomocy księcia saskiego Fryderyka Mądrego, udało mu się na 10 miesięcy schronić na zamku w Wartburgu. W tym czasie zajął się tłumaczeniem i objaśnianiem pism.
W 1522 r. razem z kilkoma współpracownikami przełożył z greki Nowy Testament. Publikowano go we fragmentach do roku 1535. Luter przetłumaczył na język niemiecki całą Biblię. Napisał też cykl kazań na każdy dzień roku.
Z zamku w Wittenberdze wyjechał, kiedy w mieście wybuchły rozruchy. Wywołała je skrajna grupa reformatorów. Ostatecznie, dzięki kazaniom Lutra, zaniechali oni swoich żądań.
Reformator
Pośredniczył w wojnie chłopskiej w 1525 r. Początkowo popierał żadania chłopów, jednak gdy Ci zaczęli dopuszczać się zbrodni, oddał sprawy w ręce rządu. W czasie wojny zginęło około 15o tys. ludzi.
Podstawowa księga wyznaniowa luteranizmu zatytułowana Wyznanie augsburskie została przedstawiona cesarzowi w 1530 r. Ostatecznie cesarza zawarł pokój z luteranami w 1532 r. Nie otrzymali pełnej swobody religijnej, ale nie musieli się już obawiać o swoje bezpieczeństwo.
W 1572 r. Luter przygotował pismo Artykuły szmalkadzkie. Ponownie zawarł w nim swoje tezy dotyczące braku boskiej władzy papieża.
Luter nie jest autorem jednolitego systemu teologicznego. Stworzył jednak zarys reformacji, która stała się inspiracją. Wśród wielu jego twierdzeń warto wyróżnić to dotyczące darmowości zbawienia, które pochodzi od Boga i wynika z wiary człowieka. Do dzisiaj jego hasła stanowią postawę wiary protestanckiej: zbawienie w łasce (sola gratia) oraz usprawiedliwienie w wierze (sola fide). Ponadto Luter, zwracał uwagę wiernych na Pismo Święte, w nim upatrując nieomylności i inspiracji. Luter spychał na dalszy plan dotychczasową tradycję religijną, stawiając na piedestale Pismo Święte.
W skrócie jego zasady można przedstawić następująco: jedynie Pismo, jedynie wiara, jedynie łaska, jedynie Chrystus.
Dodatkowe informacje
Poślubił Katarzynę von Borę, która wystąpiła z zakonu po wysłuchaniu jego nauk. Z tego małżeństwa przyszło na świat kilkoro dzieci.
Znał język grecki i hebrajski. Dzięki temu mógł podjąć się tłumaczenia Biblii dla wszystkich niemieckojęzycznych mieszkańców. W tłumaczeniu wykorzystał język potoczny, zrozumiały i bliski języka mówionego; posługiwał się słownictwem języka wysokoniemieckiego. Dzięki temu tłumaczenie cieszyło się ogromna popularnością.
Uznawany jest za wybitnego humanistę i pisarza. Obecnie przypisuje mu się stworzenie podstaw do współczesnego języka niemieckiego.
Luter w niektórych kręgach cieszył się złą sławą. Jego poglądy niejednokrotnie wzbudzały kontrowersje. Przykładowo był niechętny Żydom. Zwracając się do książąt nawoływał do ich napiętnowania. Wzywał do palenia ich szkół, burzenia domów.
Podobne biografie i życiorysy
Źródła
Zdjęcie pochodzi z portalu commons.wikimedia.org. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie domeny publicznej. Wizerunek autorstwa: Lucas Cranach the Elder.
Komentarze