Justyna Kowalczyk życiorys

Życiorys i biografia Justyny Kowalczyk

Justyna Kowalczyk – polska biegaczka narciarska, multimedalistka w imprezach rangi mistrzowskiej, mistrzyni olimpijska. Czterokrotnie zdobyła kryształową kulę w Pucharze Świata w biegach narciarskich. Zawodniczka AZS-AWF Katowice. Po zakończeniu kariery sportowej asystentka trenera kadry narodowej narciarek.

Dzieciństwo i początki

Urodziła się 19 stycznia 1983 r. w Limanowej (woj. małopolskie). Przez zbieg okoliczności, w jej dokumentach jako data urodzenia widnieje 23 stycznia, która jednak nie została sprostowana. Justyna Kowalczyk pochodzi z Kasiny Wielkiej, tam też mieszka. Jest najmłodszym dzieckiem, ma trójkę starszego rodzeństwa. Siostra Ilona i brat Tomasz są lekarzami, druga siostra Wioletta pracuje jako nauczycielka polskiego.

Jak sama wspominała, jej dzieciństwo było szczęśliwe, mogła liczyć na ogromne wsparcie rodziców w wyborze drogi życiowej. Wpoili jej również takie wartości jak odwagę i szczerość. Mimo sporej swobody, jaką Justyna miała w życiu, życie na wsi nauczyło ją też ciężkiej pracy, co było w późniejszym czasie kluczem do sukcesu.

Jako dziecko Justyna chciała być podobnie jak jej ojciec inżynierem, później prawnikiem. Sport nie był dla niej początkowo interesującym wyborem, wręcz przeciwnie. Była też dobrą uczennicą – dobre wyniki w nauce dały jej możliwość wyboru jakiejkolwiek szkoły średniej w całej Polsce. Ukończyła Szkołę Mistrzostwa Sportowego w Zakopanem.

Kariera juniorska

Pierwszy start w zawodach Pucharu Świata zaliczyła 9 grudnia 2001 r. w Cogne na dystansie 1,5 km sprintu stylem dowolnym. Zajęła wówczas 64 miejsce w kwalifikacjach. Jeszcze w tym samym miesiącu zdobyła pierwsze punkty na takim samym dystansie, zajmując 30 miejsce w konkursie w Asiago.

W trakcie Mistrzostw Świata w Obersdorfie w 2005 r. zajęła 4 miejsce, co było historycznym sukcesem. Została jednak zdyskwalifikowana w wyniku testów antydopingowych za przyjmowanie niedozwolonego medykamentu, którym leczyła kontuzję. Otrzymała zakaz startów na dwa lata, co zostało później skrócone do 6 miesięcy. Dzięki temu Kowalczyk mogła wrócić do Pucharu Świata już w grudniu 2005 r.

Oprócz startów w PŚ zdobywała mistrzostwo Polski juniorów, medale z uniwersjady i Mistrzostw Świata juniorów.

Puchar Świata

Pierwszy raz na podium zawodów Pucharu Świata stanęła 7 stycznia 2006 r. w Otepaa zdobywając 3 miejsce w biegu na 10 km stylem klasycznym. Rok później, 27 stycznia 2007 r. na tym samym dystansie wygrała rywalizację, co było równocześnie jej pierwszą wygraną w Pucharze Świata. Była również pierwszą Polką w historii, która tego dokonała.

Łącznie Justyna indywidualnie wystartowała w 317 zawodach, stając na podium aż 103 razy. W historii klasyfikacji PŚ zajmuje drugie miejsce za Marit Bjoergen. Zwyciężała 50 razy, 32 zajmowała drugie miejsce. W trakcie sezonu 2011/2012 wygrała 11 biegów stając na podium aż 21-krotnie.

Jest czterokrotną zwyciężczynią klasyfikacji Pucharu Świata (lata 2009-2011, 2013). Jako druga zawodniczka w historii po Fince Marjo Matikainen, która zdobyła Kryształową Kulę trzy razy z rzędu. Ponadto, Kowalczyk 4 razy zwyciężała klasyfikację biegów długodystansowych (2009-2011 oraz 2013 r.), a także raz klasyfikację sprintów w sezonie 2009/2010.

Tour de Ski

W tym cyklu biegowym startowała od samego początku, czyli od sezonu 2006/2007. Łącznie uczestniczyła w 9 edycjach, nie występując tylko w jednej, w ramach protestu przed zmianą dotychczasowych tras.

Wygrywała morderczy turniej cztery razy z rzędu, w sezonach 2009/10, 2010/11, 2011/12 i 2012/13. Nie dawała rywalkom szans, zwłaszcza na podbiegu na Alpe Cremis. Co ciekawe, ta sama trasa ma również atest na przeprowadzanie zawodów w alpejskim slalomie gigancie.

Po powrocie na cykl nie osiągała już takich dużych sukcesów. W 2015 r. nie ukończyła trasy, w kolejnym zajęła 23 miejsce.

Mistrzostwa Świata

Kowalczyk startowała w Mistrzostwach Świata ośmiokrotnie, debiutując w 2003 r. w Val di Fiemme. W czterech z nich zdobywała medale. Dwa razy złoto – na 15 km biegu w stylu łączonym oraz 30 km dowolnym w 2009 r. w Libercu. Medal zdobyty przez Justynę na 15 km był pierwszym po 31 latach w biegach narciarskich w Polsce.

Srebro zdobywała trzykrotnie. Na zawodach w Oslo w 2011 r. (15 km biegu łączonego i 10 km klasykiem) oraz dwa lata później w Val di Fiemme w biegu na 30 km stylem klasycznym.

Trzecie miejsce podium zajmowała w 2009 r. w Libercu (10 km, styl klasyczny), w 2011 r. w Oslo (30 km, styl dowolny) oraz w Falun w 2015 r. w sprincie drużynowym razem z Sylwią Jaśkowiec.

Igrzyska Olimpijskie

Justyna Kowalczyk ma też na koncie liczne medale z najważniejszej imprezy sportowej. Startowała w 11 zawodach indywidualnych, z czego 5-krotnie zajmowała miejsce na podium. Pierwsze z nich już w trakcie Igrzysk w Turynie w 2006 r. gdzie kilka dni wcześniej zaliczyła debiut. Zdobyła wtedy brąz w biegu na 30 km stylem klasycznym.

Kolejne ZIO w Vancouver to aż trzy medale, każdy z innego kruszcu. Brąz w 15 km biegu łączonego, srebro w sprincie stylem klasycznym oraz złoto na najdłuższym dystansie – 30 km biegu klasykiem. Te ostatnie zawody były wspaniałym sportowym pojedynkiem między Justyną, a Norweżką Marit Bjoergen. Polka wyprzedziła wówczas rywalkę o 0,3 sekundy w emocjonującym finiszu.

Drugie złoto olimpijskie zdobyła na Olimpiadzie w Soczi, na dystansie 10 km stylem klasycznym.

Tak bogaty dorobek sprawił, że Kowalczyk jest drugą po Irenie Szewińskiej polską zawodniczką z największą liczbą medali w letnich i zimowych Igrzyskach Olimpijskich.

Zakończenie kariery i sportowa emerytura

Igrzyska Olimpijskie w PyeongChang były ostatnimi dla Justyny Kowalczyk, która ogłosiła po nich zakończenie startów w Pucharze Świata. Nie oznaczało to dla niej jednak końca styczności ze sportem i biegami narciarskimi. Przez ostatnie dwa lata (do 2020 r. ) była asystentką swojego dotychczasowego trenera Aleksandra Wierietielnego w narodowej kadrze kobiet w biegach narciarskich, startowała również w zawodach niższej rangi.

Nagrody, rekordy, odznaczenia

Kowalczyk jako jedyna 5 razy z rzędu zdobywała tytuł najlepszego sportowca roku w plebiscycie „Przeglądu Sportowego”.

Otrzymała dwa odznaczenia państwowe: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyż Komandorski z gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Życie prywatne

Była żoną polskiego alpinisty Kacpra Tekieli. Para pierwszy raz pokazała się publicznie w październiku 2019 roku, na gali z okazji 100-lecia PKOl. Para wzięła ślub w 2020 roku, a rok później doczekała się syna Hugo.

Niestety jej życie prywatne nie jest usłane różami. W 2013 r. straciła ciążę, przyznała się również, że przez wiele lat cierpiała na depresję, również w trakcie największych sukcesów sportowych.

Mąż Justyny Kowalczyk, Kacper Tekieli 17 maja 2023 roku zginął tragicznie w lawinie podczas zdobywania szczytu Jungfrau w Szwajcarii.

We wrześniu 2014 r. Kowalczyk z wyróżnieniem obroniła pracę doktorską pt. Struktury i wielkości obciążeń treningowych biegaczek narciarskich na tle ewolucji stosowanej techniki biegu.

Ciekawostki

Ma 173 cm wzrostu.

Do jej ulubionych książek należą Nad Niemnem oraz Mistrz i Małgorzata.

Znana jest ze szczerych i bezpośrednich wypowiedzi. W trakcie swojej kariery popadała w konflikt z zawodniczkami z Norwegii, gdy mówiła o lekach, jakie sporo z ich przyjmowało na astmę, a które znacznie poprawiały ich wydolność.

W szczycie swojej kariery i popularności Kowalczyk występowała w licznych reklamach, m.in. Polbanku czy Mercedesa.