Georg Friedrich Händel życiorys

Życiorys i biografia Georga Friedricha Händla

Georg Friedrich Händel był niemieckim kompozytorem tworzącym w okresie późnego baroku, zaliczany jest do najwybitniejszych twórców tego czasu. Przez znaczną część życia związany z Wielką Brytanią, uznawany za narodowego kompozytora tego kraju.

Dzieciństwo i edukacja

Urodził się 23 lutego 1685 r. w niemieckim mieście Halle, jako najmłodsze dziecko dworskiego cyrulika, Georga seniora i jego drugiej żony. Chłopiec już od najmłodszych lat przejawiał talent muzyczny i zainteresowanie grą na instrumencie. Jednak brak tradycji muzycznych w rodzinie i obawy ojca o niepewność zawodu kompozytora hamowały jego edukację w tym kierunku. Istnieją przekazy, mówiące o sekretnym graniu młodego Händla na klawikordzie nocami na strychu domu rodzinnego, są one jednak mało prawdopodobne. Sytuacja Händla zmieniła się się po przypadkowym popisie organowym, który usłyszał władca miejski. Nakłonił on ojca, by zgodził się na edukację muzyczną syna. Händel rozpoczął naukę u Zahova – dyrektora muzyki kościelnej w Halle i organisty. Uczył się gry na organach, klawesynie, a także skrzypcach czy oboju. Poznawał włoskie i niemieckie partytury, zasady kontrapunktu i kompozycji.

W 1702 r. Georg rozpoczął studiowanie prawa (zgodnie z obietnicą daną ojcu), równocześnie otrzymał posadę organisty w katedrze w Halle.

Początki kariery

Rok później porzucił pracę oraz studia i przeniósł się do Hamburga, ówczesnego ważnego ośrodka muzycznego. Rozpoczął pracę jako muzyk orkiestry operowej, grając na skrzypcach i klawesynie. Równocześnie z tego okresu pochodzą jego pierwsze kompozycje operowe. Pierwsza z nich, Almero, została wystawiona w 1705 r. Zebrała również pozytywne recenzje.

W kolejnym roku, Händel wyjechał do Włoch, gdzie pozostał przez 4 lata. Przebywał m.in. w Rzymie, Florencji, Wenecji i Neapolu, występując jako wirtuoz gry na organach, ale też komponował. Dojrzał w tym czasie jego styl tworzenia, który stał się syntezą muzyki niemieckiej i włoskiej. W okresie pobytu we Włoszech, Georg Händel napisał liczne opery, oratoria i kantaty (ok. 150).

W 1710 r. kompozytor powrócił do Niemiec, osiadając na parę miesięcy w Hanowerze jako muzyk i dyrygent na dworze króla elektora. Parę miesięcy później wyjechał do Londynu, gdzie z ogromnym sukcesem wystawił operę Rinaldo.

Życie w Wielkiej Brytanii

Po krótkim powrocie do Hanoweru Händel wyjechał na stałe do Anglii jesienią 1712 r. Służył na dworze hrabiego J.B. Carnarvona, a od 1719 r. na polecenie króla Jerzego I organizował w Royal Academy of Music zespół operowy. Należeli do niego wybitni muzycy z całej Europy, a sam kompozytor był dyrektorem Akademii. Powstała wtedy też kolejna dobrze przyjęta opera, Radamisto a także Water music – utwory napisane na cześć Jerzego I. W uznaniu zasług otrzymał obywatelstwo w 1727 r., w tym samym roku w związku z koronacją Jerzego II napisał też Coronation Anthems.

W związku z konkurencją jaką dla Händla stały się opery brytyjskie i muzyka Johanna Pepuscha, dla kompozytora rozpoczęły się ciężkie czasy. Mimo otwarcia nowej sceny operowej i kolejnych napisanych dzieł, Georg stopniowo popadał w kłopoty finansowe. Również przychylność nowego władcy nie uchroniła go przed bankructwem w 1737 r.

Oratoria

W wyniku wszystkich tych wydarzeń Händel zarzucił pisanie nowych oper, skupiając się na oratoriach. W trakcie jego niemal rocznego pobytu w Dublinie powstało jego najważniejsze dzieło – Mesjasz. W tym mieście miał on również swoją prapremierę (1742 r.). Wykonywane później w Londynie początkowo nie budziło entuzjazmu, dopiero stopniowo zyskiwało sławę jaką ma do dziś.

Widząc rosnącą popularność oratoriów wśród Brytyjczyków, tworzył ich coraz więcej pomimo kłopotów ze zdrowiem. W latach 40. XVIII wieku powstały takie dzieła jak: Samson, Judas Maccabaeus, Susanna, Salomon, czy  Dettingen Te Deum. Ostateczny powrót do wielkiej sławy i ustabilizowanie sytuacji finansowej nastąpiło po wystawieniu w 1749 r. Music for the Royal Fireworks.

Życie prywatne

Pod koniec życia muzyk zmagał się z coraz gorszym stanem zdrowia. Oprócz reumatyzmu i niedowładu ręki tracił wzrok, który nie poprawił się pomimo leczenia. Prawdopodobnie również cierpiał na depresję i przeszedł udar mózgu.

Nie ma zbyt wielu przekazów dotyczących jego życia prywatnego, wiadomo jedynie, że nigdy się nie ożenił. Ówcześni wskazywali na jego poczucie humoru i zamiłowanie do jedzenia.

Śmierć

Georg Friedrich Händel zmarł w Wielką Sobotę, 14 kwietnia 1759 r. w Londynie. Jego pogrzeb w opactwie Westminster odbył się w obecności wielu tysięcy ludzi. Sława i popularność jaką cieszył się za życia pozostały do dnia dzisiejszego. Jest on też uznawany za jednego z narodowych kompozytorów Wielkiej Brytanii.

Najważniejsze dzieła

Händel skomponował łącznie 40 oper, większość z nich w stylu włoskim. Pod wpływem zmian jakie następowały w odbiorze dzieł przez publiczność, pisane przez niego oratoria były w większości w języku angielskim. Stworzył ich 22. Dzieła powstałe we wczesnych etapach mają silny wpływ operowy, który z czasem zmienia się na bardziej rozbudowane partie chóralne. Inne kompozycje Händla to m.in. muzyka orkiestrowa w postaci Concerti grossi, 16 suit klawesynowych i 6 fug.