codziennie nowe aktualizacje
Stanisław Barańczak życiorys
Spis treści
Biografia i życiorys Stanisława Barańczaka
Stanisław Barańczak to polski poeta, tłumacz, krytyk literacki oraz jeden z czołowych przedstawicieli Nowej Fali. Tworzył również pod pseudonimami Barbara Stawiczak, Szczęsny Dzierżankiewicz, Feliks Trzymałko, Jan Hammel, Sabina Trwałczańska oraz Tomasz Niewierny. Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Urodził się 13 listopada 1946 roku w Poznaniu. Zmarł 26 grudnia 2014 w Newtonville.
Wykształcenie i praca
Barańczak uczęszczał do I Liceum Ogólnokształcące w Poznaniu. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Uzyskał tytuł doktora, dzięki pracy „Język poetycki Mirona Białoszewskiego”. Był wykładowcą na Uniwersytecie Latającym w Poznaniu i Krakowie. Przez 4 lata był kierownikiem literackim studenckiego Teatru Ósmego Dnia. Po 1981 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie wykładał na Uniwersytecie Harvarda. Współpracował tam również z amerykańskim kwartalnikiem naukowym „The Polish Review”.
Życie prywatne
Stanisław Barańczak jest bratem słynnej pisarki Małgorzaty Musierowicz. Za życia zmagał się z chorobą Parkinsona. Brał udział w proteście głodowym – wraz z innymi uczestnikami domagał się uwolnienia więźniów politycznych.
Twórczość
Pisarz debiut literacki miał w 1965 roku w miesięczniku „Odra”. Ukazał się wtedy jego wiersz Przyczyny zgonu. Publikował również w czasopismach, takich jak: „Nurt”, „Orientacja”, „Twórczość”, „Zapis” oraz „Zeszyty Literackie”. W 1966 roku wydał pierwszy tom poezji – Korekta twarzy. Barańczak uznawany jest za jednego z głównych przedstawicieli Nowej Fali. Jego poezja charakteryzuje się pozornie chaotyczną stylistyką, powtórzeniami, zwrotami typowymi dla języka gazety i języka ulicy. W 1977 roku jego poezja została objęta zakazem publikacji. Pisarz nawiązał wtedy współpracę z prasą niezależną – „Zapisem”, „Krytyką” oraz „Biuletynem Informacyjnym”.
Tłumacz
Stanisław Barańczak jest również tłumaczem. Przekładał utwory z języka angielskiego, rosyjskiego i litewskiego. Jako tłumacz upodobał sobie szczególnie barokową poezję metafizyczną. Jego tłumaczenia są przeważnie opatrzone obszernymi wstępami.
Barańczak jest autorem książki Ocalone w tłumaczeniu, która zawiera teorię tłumaczenia. Książka składa się z 5 części. Pierwsza z nich zawiera wnioski z doświadczenia translatorskiego. Druga analizuje przekłady z języków obcych na język polski, zaś trzecia bada tłumaczenia z języka polskiego na języki obce. Czwarta część porusza problem związany z tłumaczeniem dzieł Shakespeare'a. W ostatniej części Barańczak zamieścił kilkadziesiąt przetłumaczonych wierszy różnych poetów, które zaopatrzył w komentarze.
Nagrody
Poeta został uhonorowany wieloma nagrodami. Otrzymał m.in. Nagrodę Fundacji im. Kościelskich, Medal Młodej Sztuki, Nagrodę Fundacji Władysława i Nelli Turzańskich z Toronto, Nagrodę Literacką „Nike”, Wrocławską Nagrodę Poetycką „Silesius” oraz Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Wybrane tomy poezji
- Korekta twarzy (1968)
- Jednym tchem (1970)
- Dziennik poranny. Wiersze 1967-1971 (1972)
- Sztuczne oddychanie (1978)
- Tryptyk z betonu, zmęczenia i śniegu (1980)
- Bo tylko ten świat bólu... (1981)
- Widokówka z tego świata i inne rymy z lat 1986-1988 (1988)
- Podróż zimowa. Wiersze do muzyki Franza Schuberta (1994)
- Chirurgiczna precyzja. Elegie i piosenki z lat 1995-1997 (1998)
Podobne biografie i życiorysy
Źródła
Zdjęcie pochodzi z www.pl.wikipedia.org. Jest na licencji Creative Commons. Autor to Mariusz Kubik.
Komentarze