Sofokles życiorys

Sofokles -życiorys i biografia

Sofokles to autor dramatów, uznawany obok Ajschylosa i Eurypidesa, za największego pisarza starożytności. Przyczynił się do rozwoju dramatu. Stworzył łącznie ponad 120 sztuk. Sofokles urodził się najprawdopodobniej w roku 497/496 p.n.e. Pochodził z zamożnej rodziny.

Twórczość Sofoklesa

Sofokles w dużym stopniu wpłynął na rozwój dramatu. Często dokonywał głębszego rozwoju postaci i ograniczał rolę chóru. Posiadał bardzo dobrą reputację i był zapraszany na dwory zagranicznych władców.

W swoich utworach kładł nacisk na zminimalizowanie wpływu bogów na losy bohaterów. Wolę ludzką stawiał ponad boską, co w tamtym czasie było niespotykane. Dotychczas dominowało podejście, że nie na­le­ża­ło bun­to­wać się prze­ciw­ko woli bo­gów, na­wet je­śli jest ona dla czło­wie­ka nie­po­ję­ta. Na­le­ży się jej za­wsze pod­po­rząd­ko­wać.
Sofokles kreował bohaterów, którzy zmagali się z fatum, zachowując przy tym obraz człowieka, jako postaci niedoskonałej. Dziełem, w którym Sofokles w pełni zarysował obraz osoby ogarniętej przeznaczeniem, które nieuchronnie zbliża się do spełnienia, był Król Edyp. W tym utworze autor dokonuje analizy psychologicznej postaci. Sofokles stworzył tzw. cykl tebański, na który składają się trzy dzieła: Król Edyp, Edyp w Kolonie, a także Antygona.

Sofokles w swych dramatach wprowadził trzeciego bohatera, co stanowiło innowację dla dotychczasowej konwencji, w której pojawiało się dwóch antytetycznych bohaterów.
Chór natomiast przyjmuje rolę obserwatora wydarzeń oraz komentatora. Większość dramatów Sofoklesa pokazuje podszycie wczesnego fatalizmu oraz początki logiki sokratejskiej jako ostoi długiej tradycji tragedii greckiej.

Dzieła Sofoklesa, popularne głównie za jego życia, odżyły w czasach renesansu. Szczególne zainteresowanie wzbudziły w Niemczech w XIX wieku. Zostały przetłumaczone na wiele języków i do dzisiaj są grane na deskach teatralnych. Znajdują się także w kanonie lektur szkolnych.

Łącznie Sofokles napisał około 123 sztuki, z których zachowało się tylko 7.

Zachowane dzieła

• Ajas, Antygona (442 r. p.n.e.), Król Edyp (429 – 426 r.) Elektra (416 r.), Filoktet
  (409 r.), Kobiety z Trachis (416 r.),  Edyp w Kolonie (wydane po śmierci Sofoklesa).

Życie

Sofokles bardzo szybko zaczął z tworzonymi przez siebie utworami startować w Dionizjach, czyli świętach, podczas których, autorzy przedstawiali swoje dzieła. Występowały na nich chóry, a także autorzy komedii i tragedii. W 468 r. p.n.e. Sofokles wygrał swoje pierwsze Dionizje. Prawdopodobnie w latach 443-442 Sofokles był skarbnikiem Aten, za rządów Peryklesa.
Brał udział w tłumieniu buntu na wyspie Samos w latach 440-439. W 413 roku został wybrany na stanowisko komisarza Aten. W międzyczasie cały czas startował w Dionizjach, w których rywalizował z Eurypidesem i Ajschylosem.

Zmarł w wieku 90 lub 91 lat. Jego śmierć spowodowała stworzenie wielu apokryfów.
Jedna z legend mówi, iż zmarł na skutek zbyt długiej recytacji, podczas której nie zrobił przerwy na oddech. Inna z kolei wskazuje, jakoby zmarł ze szczęścia po zwycięstwie
w Dionizjach.
Ze względu jednak na brak źródeł, trudno ocenić prawdziwą przyczynę.