1854 życiorysów w bazie
codziennie nowe aktualizacje

Karol Szymanowski życiorys

   Twoim zdaniem...

Kto był według Ciebie lepszym kompozytorem?

Życiorys i biografia Karola Szymanowskiego

Karol Szymanowski był pianistą, kompozytorem, pisarzem i pedagogiem przełomu XIX i XX wieku. Uważany za jednego najwybitniejszych kompozytorów polskich, a także przedstawiciela twórców Młodej Polski.

Dzieciństwo i edukacja

Urodził się 3 października 1882 w Tymoszówce, rodzinnym majątku na Ukrainie. Jego rodzina miała korzenie szlacheckie, byli również bardzo muzykalni – ojciec grał na wiolonczeli i fortepianie, również rodzeństwo: brat i siostra zajmowali się muzyką. Dwie pozostałe siostry tak samo pozostały w kręgach artystycznych – zajmowały się poezją, tłumaczeniami i malarstwem. Edukację muzyczną rozpoczął mając 7 lat, początkowo uczył go ojciec, a później w lokalnej szkole muzycznej wuj Gustaw Neuhaus, który odkrył talent kompozytorski swojego ucznia. Po maturze w 1901 r. przyjechał do Warszawy, by tam rozwijać się dalej w kierunku muzycznym, jednak początki były trudne. Przez pierwsze dwa lata studiował kompozycję, kontrapunkt i harmonię, a w 1903 r. wyjechał do Berlina, gdzie przebywał do 1905 r. Poznał tam Straussa, a jego twórczość bezsprzecznie wywarła ogromny wpływ na jego twórczość w jej pierwszym etapie.

Twórczość kompozytorska

Badacze dzielą twórczość kompozytorską Szymanowskiego na trzy etapy: wczesny (1899-1913), kiedy młody muzyk czerpał z inspiracje od innych twórców, nawiązując w swoich dziełach jeszcze mocno do epoki romantyzmu (dlatego często porównywano go z Chopinem, ale też z kompozytorami niemieckimi). Druga faza twórczości (1914-1919) jest silnie naznaczona wpływami kultur orientalnych i antycznych i związek z licznymi podróżami Karola Szymanowskiego, które odbył jeszcze przed I wojną światową. Ostatni, dojrzały etap kompozytorski (ok. 1920-1937) zbiegł się z odzyskaniem przez Polskę niepodległości, w związku z tym, w swoich dziełach autor mocno nawiązuje do rodzimego folkloru, zwłaszcza podhalańskiego. Wszystkie te okresy są traktowanie umownie, bo np. nawiązania do muzyki ludowej pojawiały się u Szymanowskiego już wcześniej, opera Król Roger mimo, że powstała w 1924 r. nawiązuje do drugiego okresu, z kolei Słopiewnie – pieśni napisane słów Tuwima silnie nacechowane muzyką polską, powstały już w 1920 r.

Podróże Szymanowskiego

Początek XX wieku to czas wielu podróży kompozytora po całej Europie i Afryce Północnej. Pierwsza podróż do Włoch odbyła się w 1905, wielokrotnie bywał też w Berlinie czy Wiedniu (w wyniku współpracy z tamtejszym wydawnictwem). Ostatnią dużą podróż ze swoim mecenasem Stefanem Spiessem odbył tuż przed wybuchem wojny w 1914 r. odwiedzając wtedy Sycylię, Algier, Tunis czy Biskrę.

I wojnę światową Karol Szymanowski spędził w rodzinnym majątku, który rodzina utraciła w wyniku rewolucji bolszewickiej. Mimo to, ten okres był dla niego jednym z bardziej płodnych pod względem twórczości.

Był on jednym z płodniejszych polskich kompozytorów, ponieważ napisał ponad 75 dzieł różnych gatunków – od monumentalnych symfonii, do pojedynczych pieśni, czy miniatur skrzypcowo – fortepianowych. Najbardziej znane utwory to wspomniana wyżej opera, czy cykl pieśni, to II Symfonia B-dur, III Symfonia Pieśń o nocy, I Koncert skrzypcowy, tryptyki skrzypcowe i fortepianowe, czy kantata Stabat Mater.

Twórczość pisarska i pedagogiczna

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Karol Szymanowski przeniósł się wraz z rodziną do Warszawy, gdzie w 1927 objął kierownictwo Warszawskiego Konserwatorium Muzycznego, prawdopodobnie dzięki temu, trzy lata później został jego pierwszym rektorem. W swej pracy pedagogicznej starał się dawać swoim uczniom jak najlepsze możliwości rozwoju sprowadzając znakomitości ze świata muzyki. Pisał głównie teksty publicystyczne, dwie powieści i wiele dzieł literackich, jednak były to głównie szkice. Wyjątkiem jest zachowana we fragmentach powieść Efebos.

Choroba i śmierć

W latach 30. zachorował na gruźlicę, a dodatkowe podróże mocno nadszarpnęły jego zdrowie. Wyprowadził się z Warszawy do Zakopanego, by przebywać w zdrowszym środowisku, wyjeżdżał też na leczenie do Szwajcarii. Powikłaniem choroby było uszkodzenie gardła, niemal uniemożliwiające jedzenie. Zmarł w Lozannie, 29 marca 1937 r. pochowany został w Krakowie, w Krypcie Zasłużonych na Skałce. Pośmiertnie odznaczony Orderem Odrodzenia Polski, a także Orderem Orła Białego.

Skomentuj / dodaj informacje o osobie

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

62 + = 66

Komentarze

Podobne biografie i życiorysy

Źródła

Zdjęcie pochodzi z zasobów Biblioteki Kongresu Stanów Zjednoczonych, adres źródłowy: http://loc.gov/pictures/resource/ggbain.33946/, zdjęcie umieszczono na podstawie licencji domeny publicznej