Fiodor Dostojewski życiorys

Życie i biografia Fiodora Dostojewskiego

To jeden z najsłynniejszych pisarzy, myślicieli i filozofów w historii literatury i kultury rosyjskiej. Tworzył prozę naturalistyczną i realistyczną. W swoich utworach często zamieszczał motyw walki dobra ze złem i jej motywacje.

Dzieciństwo i młodość

Dostojewski urodził się 11 listopada 1821 roku w Moskwie w wielodzietnej rodzinie Michała Dostojewskiego. Pisarz całe młode życie mieszkał w sąsiedztwie cmentarza, sierocińca i przytułku dla psychicznie chorych. W wolnych chwilach często obserwował pacjentów i słuchał ich opowieści. W swoich wspomnieniach Fiodor przedstawiał obraz sadystycznego ojca, bijącego i terroryzującego rodzinę.

W 1838 roku ojciec umieścił Fiodora w Wojskowej Szkole Inżynieryjnej w Petersburgu. W tym okresie intensywnie studiował wielkie dzieła literatury, m.in. Pascala, Szekspira czy Hugo. Stworzył wtedy dwie sztuki teatralne, które jednak nie zachowały się do dziś. W 1841 roku otrzymał stopień podoficera, a w 1843 oficera. To wtedy postanowił zająć się pisaniem na poważnie.

Zesłanie

W 1849 roku pisarz wstąpił do tzw. Koła Pietraszewskiego. Było to zgrupowanie młodych ludzi zainteresowanych dyskusją nad literaturą. Członkowie koła krytykowali zacofanie kulturowe rosyjskiego społeczeństwa oraz carskie rządy. Wiosną wielu młodych literatów zostało aresztowanych przez carską policję. Przeprowadzono skrupulatne śledztwo i po kilku miesiącach sąd skazał Fiodora i kilku jego towarzyszy na karę śmierci. 22 grudnia 1849 roku skazani stawili się przed plutonem egzekucyjnym, gdy nadeszła wieść o załagodzeniu wyroku. Oskarżeni mieli zostać zesłani na 4 lata katorgi.

W 1850 roku pisarz znalazł się w Omsku. Zwolniono go w 1854 roku i wcielono jako szeregowca w szeregi 7 Syberyjskiego Batalionu Liniowego w Semipałatyńsku. Wkrótce zyskał przychylność cara i przywrócono mu stopień oficerski. Pozwolenie na powrót z zesłania twórca otrzymał w 1859 roku. Osiedlił się wówczas w Petersburgu. Fiodor Dostojewski zmarł 9 lutego 1888 roku.

Twórczość

Pierwszą powieścią Dostojewskiego byli Biedni ludzie z 1846 roku. Kolejną książką, którą przyjęto mniej przychylnie, był Sobowtór. Dostojewski napisał wówczas również Białe noce czy Nietoczkę Niezwanową. Katorga i zesłanie odcisnęły w życiu Fiodora niezapomniane piętno. Dał temu wyraz, pisząc Wspomnienia z domu umarłych. W 1851 roku ukazała się powieść pt. Skrzywdzeni i poniżeni. W 1866 roku powstała historia Raskolnikowa, która ukazywała się początkowo w odcinkach na łamach prasy, a w formie książki wydano ją pt. Zbrodnia i kara w 1867 roku.

W latach 1867-1869 powstawał Idiota. W latach 70. w odcinkach ukazały się Biesy (w formie książkowej wydane w 1873 roku). Jedną z słynnych powieści Dostojewskiego byli także Bracia Karamazow, których wydał tuż przed śmiercią w 1881 roku.

Cechy twórczości

Pisarz w swoich tekstach forsował tezę o historycznym i religijnym posłannictwie swojego narodu. Łączył to przeświadczenie z niechęcią wobec kultury zachodniej i rewolucji. Potępiał kapitalistyczną cywilizację, a także idee socjalistyczne. Uważał, że są one ograbione z wartości chrześcijańskich. Dostojewski był autorem i propagatorem pojęcia „Poczwiennictwo”, z którym związane było przekonanie o tym, że prości, przeciętni ludzie są nosicielami najważniejszych wartości moralnych i religijnych.