Elżbieta Duńska-Krzesińska życiorys

Życiorys i biografia Elżbiety Duńskiej-Krzesińskiej

Polska lekkoatletka, specjalizująca się w skoku w dal. Mistrzyni i wicemistrzyni olimpijska. Medalistka Mistrzostw Europy. Rekordzistka świata w skoku w dal. Lekarz stomatolog.

Dzieciństwo, edukacja

Urodziła się 11 listopada 1934 r. w podwarszawskich Młocinach. Jej rodzina (rodzice i dwóch braci) mieszkała tam do wybuchu powstania warszawskiego. W trakcie walk spłonął ich dom, zmuszając Duńskich do ewakuacji. Po wojnie zamieszkali w Elblągu, tam też Elżbieta poszła do szkoły. W tym mieście zdała też maturę.

W 1953 r. rozpoczęła studia na Akademii Medycznej w Gdańsku. Mimo początkowego założenia, jakim był normalny przebieg studiów, ukończyła je dopiero 9 lat później, uzyskując dyplom lekarza stomatologa. W 1968 r. ukończyła jeszcze zaocznie studia trenerskie na WSWF w Poznaniu.

Sportowe początki

Sportowy talent Elżbiety objawił się dość przypadkowo. Jako młoda dziewczyna nie przepadała za lekcjami wf i notorycznie ich unikała. Nauczyciel, aby móc zaliczyć jej semestr zmusił ją do pójścia na skocznię. Dziewczyna boso i bez przygotowania skoczyła w dal na odległość 4,8 m. W późniejszych latach również często trenowała boso, gdyż nie mogła się przyzwyczaić do specjalnych butów. Skoki jej się spodobały, rozpoczęła treningi w Spójni Gdańsk (1949-1956), później w LKS Sopot (1957-1960), SLA Sopot-Spójnia Gdańsk (1961-1963). Ostatnim jej klubem była Skra Warszawa (lata 1964-1965).

Co ciekawe, mówiła w wywiadach, że gdyby miała wybierać dyscyplinę sportową, to postawiłaby na sporty zimowe, gdyż doskonale jeździła na lodzie.

W 1950 r. mając 16 lat w trakcie zawodów zdobyła rekord Polski juniorek osiągając odległość 5,48 m. Już rok później trafiła do reprezentacji Polski.

Igrzyska Olimpijskie

Startowała w trzech olimpiadach. W swoim olimpijskim debiucie w Helsinkach w 1952 r. wykonała bardzo dobry skok, jednak została sklasyfikowana dopiero na 12 miejscu. Powodem był ślad z jej długiego warkocza na piasku, który został uznany za ślad ciała. Werdykt wywołał duże kontrowersje, gdyż za swój skok Elżbieta mogła zdobyć nawet miejsce na podium. Aby w przyszłości uniknąć podobnej sytuacji przed kolejną olimpiadą skróciła włosy.

Cztery lata później w Melbourne nie dała konkurentkom żadnych szans. Oddała skok na 6,35 m wyrównując tym samym swój rekord świata i ustanawiając nowy rekord olimpijski. Jej złoto było jedynym medalem zdobytym na tamtej imprezie przez Polaków, dlatego Krzesińska stała się ogromnie popularna. Nazwano ją przydomkiem „złota Ela”.

Na swoje ostatnie Igrzyska Olimpijskie pojechała ze świeżo wyleczoną kontuzją pięty. Mimo to postanowiła zagrać o najwyższą stawkę, nie opuszczał jej jednak w dalszym ciągu pech, gdy po eliminacjach w dniu zawodów zgubiła swoje buty. W pożyczonych i za dużych męskich kolcach zdobyła srebrny medal skacząc na odległość 6,27 m.

Mistrzostwa i rekordy

Elżbieta była rekordzistką świata w skoku w dal – 6,35 m (1956 r.). Jako reprezentantka Polski wielokrotnie występowała w zawodach międzynarodowych zdobywając m.in. dwukrotnie medal na Mistrzostwach Europy w skoku w dal (brąz – Berno 1954 r. oraz srebro – Belgrad 1962 r. ).

Wielokrotnie stawała na podium imprez krajowych nie tylko w skoku w dal, ale również m.in. w biegu przez płotki, czy skoku wzwyż, zdobywała również 10-krotnie rekordy Polski (w samym skoku w dal 7 razy).  

Sportowa emerytura

Krzesińska wycofała się z zawodowego uprawiania sportu w 1964 r. Powodem było pogarszające się zdrowie i wykryta choroba serca. Nie pożegnała się jednak całkowicie z lekkoatletyką. Została trenerem, łącząc to z pracą stomatologa.

W 1980 r. wyjechała wraz z mężem zagranicę. Andrzej Krzesiński został zwolniony przez PZLA z funkcji trenera tyczkarzy, podjął więc pracę najpierw w Wielkiej Brytanii, a następnie w USA. Krzesińscy wrócili do Polski w 2000 r. i zamieszkali w Warszawie.

Co ciekawe, mimo kłopotów ze zdrowiem po wielu latach po zakończeniu kariery sportowej osiągała bardzo dobre wyniki na zawodach weteranów.

Życie prywatne

W 1955 r. Elżbieta Duńska wyszła za Andrzeja Krzesińskiego – tyczkarza, również olimpijczyka, który był jej trenerem od 1952 r. Mieli córkę nazwaną tym samym imieniem, co matka.

Była niepokorną duszą. Często popadała w konflikty z władzami związkowymi, przez co niemal nie pojechała na swoją pierwszą olimpiadę, władze przeszkadzały jej również przed wyjazdem do Australii gdzie zdobyła mistrzostwo. Gdy zmagała się z kontuzją odebrano jej zasiłek olimpijski, jednak takie przeciwności nie złamały zawodniczki. Równocześnie była uwielbiana przez kibiców i lubiana przez kolegów z drużyny narodowej. „Złota Ela” przez swoje zachowanie  – pomoc rywalce na Igrzyskach Olimpijskich w Rzymie straciła na jej rzecz prowadzenie i tym samym złoty medal olimpijski.

Odznaczenia i ciekawostki

Miała 170 cm wzrostu i w trakcie kariery zawodniczej ważyła 62 kg.

W 1956 r. wygrała Plebiscyt Przeglądu Sportowego jako najlepszy polski sportowiec.

Została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla rozwoju sportu, za osiągnięcia w działalności na rzecz Polskiego Związku Lekkiej Atletyki.

Śmierć

Elżbieta Duńska-Krzesińska zmarła 29 grudnia 2015 r. po długiej chorobie. Jej grób znajduje się w wojskowej części Powązek, w alei zasłużonych.