Cyprian Kamil Norwid życiorys

Biografia i życiorys Cypriana Kamila Norwida

Cyprian Kamil Norwid herbu Topór uznawany jest za jednego z najwybitniejszych polskich poetów. Zajmował się także twórczością prozatorską i dramatyczną oraz filozofią i malarstwem. Niektóre głosy krytyczne przypisują jego dzieła raczej nurtom klasycystycznym aniżeli romantycznym. Mimo tego zalicza się go do czwórki najważniejszych autorów okresu romantyzmu.

Dzieciństwo i młodość

Poeta urodził się 24września 1821 roku w wiosce Laskowo-Głuchy w województwie mazowieckim. Jego ojciec, Jan Norwid pracował jako plenipotent rodu Radziwiłłów, a później jako członek administracji Namiestnictwa, zaś Ludwika (matka Cypriana) była jego trzecią żoną.

W 1825 roku poeta został osierocony, w wyniku czego umieszczono go w domu prababki. W momencie wybuchu powstania listopadowego rodzina Norwidów przebywała w stolicy – Cyprian wspólne z bratem Ludwikiem ukrywali się w murach swojej szkoły. Ze względu na sytuację w kraju przyszły poeta przerwał naukę, jednak później postanowił wznowić edukację, wstępując do szkoły malarskiej.

Podróże i twórczość

Do środowiska literackiego wszedł dzięki współpracy z pismem "Piśmiennictwo Krajowe". W tym okresie uczestniczył w spotkaniach tzw. cyganerii warszawskiej. Za debiut Norwida uważa się publikację jego wiersza Mój ostatni sonet na łamach wspomnianej gazety w 1840 roku.

W 1842 roku Norwid opuścił Warszawę, udając się w kierunku Drezna w celu odbycia szkolenia z rzeźbiarstwa. Bywał wówczas również we Włoszech – w 1844 roku osiadł w Rzymie, gdzie nieszczęśliwie zakochał się w Marii Kalergis. Był to także czas znacznego pogorszenia się stanu zdrowia poety.

Od 1846 roku Norwid bywał w Berlinie, gdzie intensywnie rozwinęły się jego kontakty towarzyskie. W czasie Wiosny Ludów znów przebywał w Rzymie, gdzie tym razem nawiązał znajomość z Mickiewiczem i Krasińskim.

Na przełomie lat 40. i 50. Cyprian Kamil Norwid mieszkał w Paryżu – ten pobyt przyniósł mu zacieśnienie znajomości ze Słowackim i Chopinem. Nie był to okres zbyt przychylny dla twórcy – krytyka go nie oszczędzała, finansowo nie wiodło mu się najlepiej, a ponadto coraz bardziej podupadał na zdrowiu.

W 1852 roku poeta wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie zajął dobrze płatną posadę grafika. Gdy w Europie wybuchła wojna krymska, postanowił wrócić. Udało mu się to w towarzystwie księcia Marcelego Lubomirskiego. Zamieszkał w Londynie, gdzie podejmował się różnorakich prac artystycznych. Niedługo potem przeprowadził się do Paryża. Po wybuchu powstania styczniowego w 1863 roku Norwid próbował zaangażować się w przebieg walki, choć sam nie mógł walczyć zbrojnie.

Lata 60. nie były dla Norwida okresem szczęśliwym – znacznie postąpiła u niego gruźlica oraz żył w nędzy. Nie udało mu się wówczas wyjechać do wymarzonej Florencji, z którą wiązał dużą nadzieję na poprawę swojego stanu.

Śmierć

Kuzyn poety umieścił go na przedmieściach Paryża, w Domu św. Kazimierza, gdzie twórca pozostał do końca swoich dni. Zmarł 23 maja 1883 roku. Został pochowany na paryskim cmentarzu Montmorency.

W 2001 roku ziemię z jego grobu przewieziono do Krakowa i złożono w Krypcie Wieszczów Narodowych na Wzgórzu Wawelskim.

Przynależność i dorobek

Cyprian Kamil Norwid przypisywany jest jako twórca do wielu różnych nurtów literackich. Niektórzy wiążą go z romantyzmem, klasycyzmem i parnasizmem, inni przesuwają jego poglądy w stronę ideologii pozytywistycznej. Faktem jest, że inspirowało go liczne grono autorów: wzorował się m.in. na Byronie, Szekspirze, Horacym czy Homerze. O Norwidzie z pewnością można orzec, że był twórcą zupełnie niedocenionym i zapomnianym za życia – jego spuścizna zyskała na uznaniu dopiero po śmierci, zwłaszcza w okresie Młodej Polski. Zasadniczym odkrywcą norwidowskiej twórczości był pod koniec XIX wieku Zenon Przesmycki. To on zaczął obficie publikować porzucone dotąd dzieła.

Upamiętnienie

Ważnymi śladami życia Norwida, które do dziś są dostępne zainteresowanym jest akt chrztu artysty (w kościele w mazowieckiej wsi Dąbrówka) oraz nagrobek jego matki Ludwiki. Na miejscu domu, w którym Norwid przyszedł na świat znajduje się obecnie dworek z ogrodem. Imię Cypriana Norwida jako patrona nosi wiele polskich szkół.

Wybrana twórczość

Wybrane liryki Cypriana Kamila Norwida:

• Bema pamięci żałobny rapsod (1851)
• Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie (styczeń 1856)
• Do obywatela Johna Brown (1859)
• W Weronie
• Italiam!, Italiam!
• Moja ojczyzna
• Pieśń od ziemi naszej
• Vade-mecum (1858–1866)
• Moja piosnka (Do kraju tego...)

Poematy:

• Wesele. Powieść. (1847)
• Pompeja (1848 lub 1849)
• Niewola. Rapsod (1849)
• Promethidion. Rzecz w dwóch dialogach z epilogiem (1851)
• Szczesna. Powieść (1854)
• EPIMENIDES. Przypowieść (1854)
• QUIDAM. Przypowieść (1855–1857)
• Fulminant. Rapsod (1863)
• Fortepian Szopena (1863–1864)
• Że piękno to jest... (1865)
• Rzecz o wolności słowa (1869)
• Assunta (1870)

Utwory prozatorskie:

• Łaskawy opiekun, czyli Bartłomiej Alfonsem (1840)
• Wyjątek z pamiętnika (1850)
• Czarne kwiaty (1856) – wspomnienia dotyczące ostatnich spotkań z różnymi osobami, na krótko przed ich śmiercią
• Białe kwiaty (1856) – teoretyczne uzasadnienie Czarnych kwiatów
• Bransoletka. Legenda dziewiętnastego wieku (1858)
• Cywilizacja. Legenda (1861)
• Ostatnia z bajek (1882)
• Milczenie
• Pamiętnik Podróżny
• „Ad leones!” (1883)
• Stygmat (1883)
• Tajemnica lorda Singelworth (1883)
• Archeologia (1866)
• Dwie powieści (1866)

Wybrane dramaty:

• Noc tysiączna druga. Komedia (1850)
• Wanda (1851)
• Krakus. Książę nieznany (1851, 1861)
• Słodycz (1855 lub 1856)
• Aktor. Komediodrama (1867)
• Pierścień Wielkiej Damy, czyli Ex-machina Durejko (1872)
• Kleopatra i Cezar (ok. 1870, 1878)
• Za kulisami