Jan Chryzostom Pasek życiorys

Biografia i życiorys Jana Chryzostoma Paska

Jan Chryzostom Pasek to polski pamiętnikarz, marszałek sejmu rawskiego i komornik ziemi krakowskiej, żyjący w epoce baroku. Urodził się ok. 1636 roku w Węgrzynowicach. Zmarł 1 sierpnia 1701 roku w Niedzieliskach.

Lata młodości

Pochodził z rodziny szlacheckiej herbu Doliwa. Uczęszczał do kolegium jezuickiego w Rawie Mazowieckiej. Przez dekadę był żołnierzem. Walczył m.in. pod dowództwem Stefana Czarnieckiego. Po służbie wojskowej osiedlił się w ojczyźnie i poślubił Annę z Remiszowskich.

Życie szlachcica

Jan Chryzostom Pasek prowadził hulaszczy tryb życia. Osiemnaście razy brał udział w procesach sądowych prowadzonych przeciwko niemu – pięć razy skazano go na banicję oraz raz na infamię. Był oskarżany o awantury, bójki, zakłócanie spokoju oraz najazdy na dwory. Dzierżawca Klucza Olszowskiego należącego do Ordynacji Myszkowskich, wsi Miławczyce, wsi Bieglów oraz wsi Smogorzów. W 1676 roku kupił Skrzypiów i Zakrzów.

Pamiętniki

Jan Chryzostom Pasek spisał Pamiętniki prawdopodobnie w latach 1690–1695. Narracja prowadzona jest przez narratora-gawędziarza. Pamiętniki zawierają elementy języka potocznego i obrazowego, dowcipy, zabawne anegdoty czy też makaronizmy. Autor zawarł w nich również wiersz liryczny, panegiryki, fragmenty piosenek i przyśpiewek, listy Jana II Kazimierza i Stefana Czarnieckiego, a także uroczyste przemówienia. Jego zapiski dzielą się na dwie części. Pierwsza z nich opisuje potop szwedzki, najazd Rakoczego, wojny z Rosją oraz rokosz Lubomirskiego. Są to czasy wojenne pisarza, które obejmują lata 1655-1666. Druga część Pamiętników to losy Jana Chryzostoma Paska jako gospodarza, ziemianina i dzierżawcy wsi. Ukazuje życie na wsi, opisuje swoje przygody – niektóre wyolbrzymia, niektóre umniejsza lub celowo pomija. Pamiętniki Paska uważane są za jeden z najwybitniejszych przykładów gawędy szlacheckiej w literaturze polskiej.